ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Μη νόμιμη η καταβολή δαπάνης υπέρ της Κοινωφελούς Δημοτικής Επιχείρησης Δήμου σε εκτέλεση προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου και της ανωτέρω Δημοτικής Επιχείρησης, καθόσον κατά παράβαση των άρθρων 225 του ν. 3463/2006 και 100 του ν. 3852/2010, αντικείμενο της σύμβασης δεν είναι η παροχή εκ μέρους της Κοινωφελούς Επιχείρησης υπηρεσιών ή έργου με αναπτυξιακό χαρακτήρα, επιπλέον δε η σύμβαση δεν έχει το ελάχιστο εκ του νόμου αναγκαίο περιεχόμενο, αφού δεν προβλέπονται εκατέρωθεν υποχρεώσεις των αντισυμβαλλόμενων μερών.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Προγραμματικές συμβάσεις:Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ  Περιφέρειας, Δήμου και νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, με την επωνυμία «Δημοτικός Αθλητικός Οργανισμός …», για το έργο «Αντικατάσταση χλοοτάπητα και ελαστικού τάπητα στίβου στο Δημοτικό Γήπεδο …». Ο Δήμος δεν μπορεί να αναλάβει νομίμως τη δημοπράτηση, την υπογραφή της σύμβασης με τον ανάδοχο και την κατασκευή του εν λόγω έργου, μέσω της σύναψης προγραμματικής σύμβασης του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, διότι αφενός όλα τα θέματα της λειτουργίας και συντήρησης του δημοτικού γυμναστηρίου, όπως είναι και η αντικατάσταση του χλοοτάπητα και του ελαστικού τάπητα στίβου, έχουν ανατεθεί στον Δημοτικό Αθλητικό Οργανισμό, ο οποίος είναι ν.π.δ.δ. και έχει συσταθεί, μεταξύ άλλων για τον σκοπό αυτό (ν.δ. 650/1970, ΦΕΚ Α΄ 175/1970) και αφετέρου η σύναψη προγραμματικής συμβάσεως αποτελεί το ultimun refugium, θεμελιώνει μεν την συνεργασία πλειόνων φορέων, αλλά δεν επιτρέπει την αξιοποίηση των προγραμματικών συμβάσεων ως μέσου μεταβίβασης αρμοδιότητας από έναν συμβαλλόμενο φορέα στον αντισυμβαλλόμενό του και η προσφυγή σε αυτή επιτρέπεται μόνο στην περίπτωση που το επιδιωκόμενο με αυτή αποτέλεσμα δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί με άλλο νόμιμο τρόπο.

Δεν αποκλείεται κατ αρχήν η έκτοτε αύξηση του κεφαλαίου μιας αμιγούς Δημοτικής Επιχείρησης και αποτελεί αξιολογική εκτίμηση πραγνατικού γεγονότος το εάν η τοιαύτη αύξηση Κεφαλαίουμιας αμιγούς δημοτικής επιχείρησης IN CONCRETO συνιστά ή όχι επιχορήγηση αυτής απο το Δήμο.

Περιεχόμενο διετούς προγράμματος δράσης κοινωφελούς δημοτικής ή κοινοτικής επιχείρησης.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Νόμιμη η δαπάνη Δήμου για την καταβολή αμοιβής σε ιδιωτική επιχείρηση για την προμήθεια 12.000 τεμαχίων εντύπων με περιεχόμενο το πρόγραμμα προβολών του θερινού κινηματογράφου του Δήμου για το έτος 2010, η οποία αποτελεί εκπλήρωση συμβατικής υποχρέωσης της Αμιγούς Δημοτικής Επιχείρησης πολύπλευρης Ανάπτυξης .- Έργων προς την ανωτέρω εταιρεία, στο πλαίσιο προγραμματικής σύμβασης που καταρτίστηκε μεταξύ του Δήμου, της Δημοτικής Επιχείρησης και του ν.π.δ.δ. του Δήμου, με επωνυμία '' Οργανισμός Πολιτισμού Νέας Γενιάς και Αθλητισμού '', την οποία αναλαμβάνει ο Δήμος, μετά την λύση της ως άνω δημοτικής επιχείρησης, κατ' εφαρμογή του άρθρου 109 παρ.7 του ν.3852/2010, καθόσον: α) Η από 29.9.2009 προγραμματική σύμβαση, η οποία αποτελεί τη νόμιμη αιτία της ελεγχόμενης δαπάνης, επιτρεπτώς καταρτίστηκε με το προεκτεθέν περιεχόμενο μεταξύ του Δήμου, της Δημοτικής Επιχείρησης και του Δημοτικού Οργανισμού (ν.π.δ.δ.), διότι το αντικείμενο αυτής, ήτοι η πραγματοποίηση εκδηλώσεων για την προαγωγή και ανάπτυξη της κινηματογραφικής τέχνης και την ενεργοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου, συνιστά υπηρεσία που προσδίδει σ'αυτήν αναπτυξιακό χαρακτήρα, κατά την έννοια του άρθρου 35 του π.δ./τος410/1995, καθώς προάγει την κοινωνική και πολιτιστική ζωή του τόπου, β) οι υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στο αντικείμενο της ως άνω προγραμματικής σύμβασης, άπτονται μεν των αρμοδιοτήτων του ανωτέρω Δημοτικού Οργανισμού, στον οποίο ανήκε (έως την κατάργησή του με την 6898/1.7.2013. απόφ. Του Γ.Γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας - Θράκης - ΦΕΚ Β'1817) αποκλειστικά η αρμοδιότητα για την ανάπτυξη των πνευματικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων στην πόλη του Δήμου, όπως άλλωστε προκύπτει από τη συστατική πράξη του δημοτικού νομικού προσώπου, σε συνδυασμό με τον ισχύοντα Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου και γ) Στο άρθρο 2, αλλά και στο αναλυτικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου που περιλαμβάνεται στο Παράρτημα II της προγραμματικής σύμβασης περιγράφεται επαρκώς το αντικείμενο και ο σκοπός αυτής.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ΔΕΥΑ για την υλοποίηση προγραμματικής σύμβασης, με αντικείμενο τη «Συνεργασία μεταξύ του Δήμου  και της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης – Αποχέτευσης για τη Λειτουργία του Κέντρου Αποκαταστάσεων και Συντηρήσεων», καθόσον: α) η ως άνω συναφθείσα σύμβαση, ανεξαρτήτως του ότι δεν έχει αντικείμενο με αναπτυξιακό  χαρακτήρα, αφού δεν αποσκοπεί στη μελέτη και εκτέλεση έργων και προγραμμάτων ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής, συνιστά μια κατ΄ επίφαση προγραμματική σύμβαση και δε φέρει το, εκ του νόμου, ελάχιστο περιεχόμενο, (άρθρο 225 του ν. 3463/2006, ΦΕΚ Α΄ 114/2006), αφού οι υποχρεώσεις των ως άνω συμβαλλομένων μερών περιγράφονται στο κείμενό της, κατά τρόπο γενικό και αόριστο και δεν προσδιορίζονται με σαφήνεια οι επιμέρους εργασίες που θα εκτελεσθούν,  ούτε προσδιορίζεται χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των ως άνω εργασιών, ενώ δεν περιλαμβάνεται σε αυτήν άρθρο περί προϋπολογιζόμενης δαπάνης, έστω και κατά προσέγγιση, των δράσεων που πρόκειται να αναληφθούν, β) η εν λόγω σύμβαση ανατρέχει, ως προς σημαντικό ποσοστό των υπηρεσιών που παρασχέθηκαν σε εκτέλεσή της, σε προγενέστερο της κατάρτισής της χρόνο, κατά παράβαση της αρχής της μη αναδρομικότητας των διοικητικών συμβάσεων και γ) επιπλέον, η δαπάνη είναι μη κανονική, καθόσον η εκκαθάρισή της βασίζεται σε μη πρωτότυπα και ως εκ τούτου, μη νόμιμα δικαιολογητικά (άρθρα 25 και 26 β.δ. της 17.5/15-6-1959).

Κατά συνέπεια, μέχρι την εγκατάσταση των αιρετών οργάνων των περιφερειών, ήτοι μέχρι την 1.1.2011, οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις εξακολουθούν να είναι αρμόδιες για τη σύναψη ή συμμετοχή σε προγραμματικές συμβάσεις, κατ’ άρθρο 225 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν.3463/2006, ΦΕΚ Α΄ 114), κατόπιν παραδοχής των προβαλλομένων με την υπό κρίση αίτηση ισχυρισμών, παρά τα αντιθέτως κριθέντα με την προσβαλλόμενη Πράξη του Κλιμακίου.

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη το συγκεκριμένο περιεχόμενο της ανωτέρω δημοσίευσης, το οποίο αναλώνεται στην παρουσίαση του έργου της δημοτικής αρχής στους διάφορους τομείς δράσης της, σύμφωνα με τις προεκλογικές της εξαγγελίες, αλλά και στην ενημέρωση των δημοτών σε σχέση με το πρόγραμμα εξυγίανσης του Δήμου, άγεται στην κρίση ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι δεν προβλέπεται από διάταξη νόμου, ούτε δύναται να χαρακτηριστεί ως λειτουργική. Περαιτέρω, ως προς την προβολή του έργου της δημοτικής αρχής, από τις διατάξεις του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (ν.3463/2006, ΦΕΚ Α΄ 114) προβλέπεται συγκεκριμένος τρόπος ενημέρωσης των δημοτών. Ειδικότερα, οι δημότες μπορούν: α) να ενημερωθούν για τα θέματα που απασχόλησαν το δημοτικό συμβούλιο και για το περιεχόμενο των ληφθεισών αποφάσεων είτε από το σχετικό πίνακα που αναρτάται στο δημοτικό κατάστημα είτε μέσω της τυχόν υπάρχουσας ιστοσελίδας του Δήμου, ενώ μπορούν επιπροσθέτως να ζητήσουν και επικυρωμένο αντίγραφο των πρακτικών και αποφάσεων (άρθρα 97 παρ. 6, 7 και 8 του ν.3463/2006), β) να παρακολουθήσουν τις δημόσιες συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου (άρθρο 96 παρ. 1 του ν.3463/2006), γ) να καταθέσουν ατομικά ή συλλογικά στο Δήμο αναφορές και ερωτήσεις για την ενημέρωσή τους επί αποφάσεων που τους ενδιαφέρουν (άρθρο 215 παρ. 2 του ν.3463/2006) και δ) να ενημερωθούν για τα πεπραγμένα της δημοτικής αρχής μέσα από την ειδική και αδάπανη διαδικασία της ετήσιας λογοδοσίας του Δημάρχου, που καθιερώνει το άρθρο 217 του ν.3463/2006.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ:Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Δήμο σε ανώνυμη εταιρεία (η οποία προήλθε από μετατροπή  αμιγούς δημοτικής επιχείρησης εκμετάλλευσης), που αφορά στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της, καθόσον η ανωτέρω δαπάνη αποσκοπεί, τουλάχιστον κατά το μεγαλύτερο μέρος της, στην ταμειακή διευκόλυνση της εταιρείας, προκειμένου αυτή να εκπληρώσει οικονομικές υποχρεώσεις της προς τρίτους προμηθευτές, ενώ επιπλέον δεν έχει παρασχεθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο η δυνατότητα να αποφασίσει, αν η μειωμένη αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας αυτής (250.000,00 ευρώ) εξακολουθεί να εξυπηρετεί την εκπλήρωση του σκοπού, για τον οποίο αρχικά είχε αποφασιστεί μεγαλύτερη αύξηση (326.500,00 ευρώ) (άρθρα 252 παρ. 1 και 253 παρ. 1 του ΚΔΚ, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006,ΦΕΚ Α΄ 114/2006).

ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΙ:Ως εκ τούτου, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις, οι δαπάνες αυτές δεν είναι νόμιμες, αφού δεν προβλέπεται από διάταξη νόμου ότι βαρύνουν το Δήμο, ούτε εξάλλου μπορεί να θεωρηθεί ότι καλύπτουν λειτουργικές ανάγκες του ή ότι συντελούν άμεσα ή έμμεσα στην πραγματο-ποίηση των σκοπών του και επομένως, μη νομίμως ο ως άνω Δήμος προέβη αντί της ανωτέρω δημοτικής επιχείρησης στην καταβολή της αμοιβής των ελεγκτών. Σε κάθε δε περίπτωση, καταστρατηγείται η προεκτιθέμενη διάταξη του άρθρου 277 του π.δ/τος 410/1995, δεδομένου ότι οι υπό κρίση δαπάνες αποτελούν ανεπίτρεπτη κατά νόμο οικονομική επιχορήγηση της προαναφερόμενης δημοτικής επιχείρησης.