Μεταφορά παιδιών:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι α) Νομίμως ορίσθηκε με τη διακήρυξη, κατά διακριτική ευχέρεια της Αναθέτουσας Αρχής, η εγγύηση συμμετοχής στο διαγωνισμό στο πόσο των 1905 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στο 1% της προϋπολογισθείσας δαπάνης (χωρίς τον Φ.Π.Α.) και, σε κάθε περίπτωση, δεν ξεπερνά το 2% αυτής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ.1α του άρθρου 72 του ν. 4412/2016, ο δε σχετικός λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου παρίσταται αβάσιμος. β) Ναι μεν, μετά τη σωρευτική συνδρομή των προϋποθέσεων της παρ. 3 του άρθρου 105 του ν. 4412/2016 (πάροδος προθεσμίας άσκησης προδικαστικής προσφυγής κατά της απόφασης της Ο.Ε. περί κήρυξης ως προσωρινού αναδόχου της ... εκ μέρους του έτερου συμμετέχοντα στο διαγωνισμό και κοινοποίηση της κατακυρωτικής απόφασης στον οριστικό ανάδοχο, ενώ λόγω του ύψους της προϋπολογισθείσας δαπάνης των υπηρεσιών δεν απαιτείτο προσυμβατικός έλεγχος του οικείου σχεδίου σύμβασης από το Ελεγκτικό Συνέδριο) συνάφθηκε η επίμαχη σύμβαση μεταξύ των μερών, όπως διατείνεται η Περιφέρεια, πλην όμως αυτή απέκτησε ισχύ από την ανάρτηση της οικείας κατακυρωτικής απόφασης της Ο.Ε. (υπ΄αριθμ. 572/2019) στο ΚΗΜΔΗΣ, σύμφωνα με τα ρητώς οριζόμενα στις διατάξεις που αναφέρθηκαν στην προηγούμενη σκέψη της παρούσας (σκ. ΙΙ), ήτοι από 8.3.2019, οπότε και η δαπάνη κατέστη κανονική και όχι από 15.3.2019, ημερομηνία ανάρτησης του συμφωνητικού στο ΚΗΜΔΗΣ, όπως υποστηρίζει ο διαφωνών Επίτροπος. Τούτο διότι, ανεξαρτήτως των όσων ορίζονται στο άρθρο 3 της από 13.3.2019 υπογραφείσας σύμβασης, ότι δηλαδή " Η ισχύς της σύμβασης άρχεται από την ημερομηνία ανάρτησής της στο ΚΗΜΔΗΣ (...)", στην προκειμένη περίπτωση, κατά τα ρητώς οριζόμενα στο νόμο (άρθρο 105 παρ. 2, 3, 4 και 5 του ν. 4412/2016) η υπογραφή του συμβατικού κειμένου έχει μόνο αποδεικτικό και όχι συστατικό χαρακτήρα (πρβλ. ΚΠΕΔ στο IV Τμ. 25/2018). Συνεπώς, η εντελλόμενη δαπάνη είναι εν μέρει μη κανονική, ωστόσο το Κλιμάκιο, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι τα σχετικά παραστατικά πληρωμής εκδόθηκαν στις 31.3.2019, ήτοι μετά την ανάρτηση της κατακυρωτικής απόφασης στο ΚΗΜΔΗΣ και πριν την έκδοση του υπό κρίση χρηματικού εντάλματος, κρίνει ότι τα όργανα της Περιφέρειας δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων, αλλά επειδή πεπλανημένως, πλην όμως συγγνωστώς υπέλαβαν ότι ενεργούν νομίμως.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Επιδιώκεται η ανάκληση της 29/2019 Πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου της  Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο  νομό…...Με τα δεδομένα αυτά  η μη αναφορά στο δικαίωμα προαίρεσης (βασικού στοιχείου για το καθορισμό της προϋπολογιζόμενης δαπάνης-άρθρο 6 του ν.4412/2016) κατά την ανάρτηση της προκήρυξης στο ΚΗΜΔΗΣ, (τρίτο στάδιο δημοσίευσης κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 38 του ν.4412/2016) καθιστά τον όρο αυτό μη νόμιμο. Εξάλλου, μολονότι ρητώς προβλέπεται ότι σε περίπτωση αναντιστοιχίας των στοιχείων που αναρτώνται στο ΚΗΜΔΗΣ και εκείνων που περιέχονται στο κείμενο της διακήρυξης κατισχύουν τα τελευταία, στην προκειμένη περίπτωση δεν προκύπτει ότι η αιτούσα ανταποκρίθηκε στην εκ του νόμου υποχρέωση για αμελλητί διόρθωση των εσφαλμένων μεταδιδόμενων στοιχείων. Τέλος, δεν αρκεί η τυχόν ορθή καταχώριση του στοιχείου της προϋπολογιζόμενης συμβατικής δαπάνης κατά το στάδιο του πρωτογενούς αιτήματος, δηλαδή της απόφασης ανάληψης – δέσμευσης της οικείας πίστωσης, καθόσον, όπως συνάγεται από τις προεκτεθείσες διατάξεις του άρθρου 38 του ν. 4412/2016, η καταχώριση των επιμέρους στοιχείων της παρ. 4 απαιτείται για κάθε ένα από τα αναφερόμενα στην παρ. 3 στάδια).  Μετά την απάλειψη του δικαιώματος προαίρεσης,  καθόσον ο όρος αυτός δεν είναι νόμιμος αφού δεν έχει περιβληθεί των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας, ο προϋπολογισμός του ελεγχόμενου έργου ανερχόμενος στο ποσό των 198.190,00 ευρώ είναι κάτω του ορίου για την υποχρεωτική δημοσίευση της διακήρυξης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνακόλουθα το Τμήμα κρίνει ότι η αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή,  να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 29/2019 πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου της  Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο  νομό ...... και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης με τον αναδειχθέντα ανάδοχο …Ε., υπό τον όρο απάλειψης του κρίσιμου όρου περί δικαιώματος προαίρεσης, που κατά τα ανωτέρω κρίθηκε ως μη νόμιμος, από το άρθρο 4 παρ. 2 του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.Ανακαλεί την 29/2019 πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου της  Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο  νομό 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με αυτά τα δεδομένα, στην υπό κρίση περίπτωση, όπου ακολουθήθηκε η διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ του ν. 4412/2016 για την ανάθεση του επίμαχου έργου, δεν απαιτείτο η συγκρότηση επιτροπής διαπραγμάτευσης του έργου σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 221 παρ.8 του ίδιου νόμου. Περαιτέρω η κρινόμενη δαπάνη, αν και στηρίζεται σε σύμβαση που αναρτήθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο της εκτέλεσης των εργασιών, θεωρείται σε κάθε περίπτωση έγκυρη σύμφωνα με την ως άνω διάταξη της παρ. 3β του άρθρου 43 του ν. 4605/2019.

Μεταφορά μολυσματικών αποβλήτων:..Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο πρώτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου είναι αβάσιμος, διότι η προβλεπόμενη από την παρ. 1 του άρθρου 121 του ν. 4412/2016 τήρηση των ελάχιστων προθεσμιών παραλαβής προσφορών από τη δημοσίευση της προκήρυξης στο ΚΗΜΔΗΣ αφορά αποκλειστικά την ανοικτή, κλειστή, ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση και το συνοπτικό διαγωνισμό και όχι και τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης που τηρήθηκε εν προκειμένω, για τη οποία άλλωστε η πρόσκληση υποβολής προσφοράς προς τους οικονομικούς φορείς δεν απαιτείται καν να αναρτηθεί στο ΚΗΜΔΗΣ (άρθρο 120 παρ. 3 του ν. 4412/2016, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 32 παρ. 22 του ν. 4441/2016, Α΄227). Συναφώς με τα ανωτέρω, στην περίπτωση προσφυγής στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης του άρθρου 118 του ν. 4412/2016, η ως άνω πρόσκληση για συμμετοχή σ΄ αυτήν, ελλείψει ειδικής πρόβλεψης στο νόμο, μπορεί να διενεργείται με οποιονδήποτε πρόσφορο τρόπο διασφαλίζει την γνωστοποίηση προς τους ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς της σχετικής πρόθεσης της αναθέτουσας αρχής (πρβλ. αποφ. VI 452/2018). Συνεπώς, τα προβαλλόμενα από την Επίτροπο με το δεύτερο λόγο διαφωνίας της περί υποχρέωσης δημοσίευσης της οικείας πρόσκλησης στο Φ.Ε.Κ. είναι αβάσιμα και τούτο, ανεξαρτήτως του ότι σε κάθε περίπτωση η υποχρέωση δημοσίευσης στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων της Εφημερίδας της Κυβέρνησης, για τις περιλήψεις διακηρύξεων που δημοσιεύονταν σε αυτήν, καταργήθηκε με την κατ' εξουσιοδότηση της παρ. 6 του άρθρου 38 του ν. 4412/2016 εκδοθείσα υπ' αριθμ. 57654/23.05.2017 (Β' 1781) Απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης. Περαιτέρω, από τον συνδυασμό των άρθρων 79 παρ. 4 και 93 - όπως το τελευταίο αυτό άρθρο ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 22 περ. 86 του ν. 4441/2016 (Α 227)- του ν. 4412/2016 συνάγεται ότι για την απευθείας ανάθεση του άρθρου 118 του τελευταίου ως άνω νόμου, δεν απαιτείται ως δικαιολογητικό συμμετοχής η προσκόμιση από τον συμμετέχοντα οικονομικό φορέα του “Τυποποιημένου Εντύπου Υπεύθυνης Δήλωσης” (ΤΕΥΔ) που εκδόθηκε με την με αρ. 158/2016 (Β 3698/16.11.2016) Απόφαση της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. και αντικατέστησε υποχρεωτικά για τις αναθέτουσες Αρχές την προβλεπόμενη στα ως άνω άρθρα υπεύθυνη δήλωση της παρ. 4 του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 [βλ. κατευθυντήρια οδηγία 23 Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., σελ. 4 (ΑΔΑ: Ψ3ΗΙΟΞΤΒ-Κ3Ε)]. Συνεπώς, είναι αβάσιμος και ο τρίτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου, δεδομένου ότι στην κρινόμενη διαδικασία απευθείας ανάθεσης δεν απαιτείται η επισύναψη και του προβλεπόμενου στην παρ. 4 του άρθρου 79 του ν. 4412/2016 ΤΕΥΔ, ενώ, περαιτέρω, από τη διατύπωση του ως άνω λόγου δεν προβάλλεται συγκεκριμένα ότι η αναδειχθείσα ως ανάδοχος εταιρεία δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις νόμιμης συμμετοχής της στον διενεργηθέντα διαγωνισμό. Τέλος, μετά την προσκόμιση από το Νοσοκομείο ενώπιον του Κλιμακίου του 10 ΒΤ/30.4.2018 ειδικού ακυρωτικού παραστατικού στοιχείου, με το οποίο ακυρώνεται το προγενέστερο εκ παραδρομής εκδοθέν και μη ενταλματοποιηθέν υπ΄αριθμ. 65 ΒΤ/30.4.2018 τιμολογίου παροχής υπηρεσιών, ποσού 904,03 ευρώ, της αναδόχου εταιρείας, πρέπει να απορριφθεί και ο τέταρτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου.

Αμοιβή για την πραγματοποίηση αναλύσεων νερού:..Με δεδομένα τα ανωτέρω, ο λόγος διαφωνίας ερείδεται επί εσφαλμένης προϋπόθεσης, καθόσον υπολαμβάνει ως χρόνο σύναψης της σύμβασης την 4η.12.2017, αν και η απόφαση απευθείας ανάθεσης ελήφθη στις 14.2.2017 και η σχετική σύμβαση υπογράφηκε στις 28.2.2017. Εξάλλου, η μη ανάρτηση της ανωτέρω απόφασης απευθείας ανάθεσης στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. δε συνεπάγεται την ακυρότητα της σύμβασης, σύμφωνα με το άρθρο 118 παρ. 4 του ν. 4412/2016, διότι η σχετική υποχρέωση δημοσίευσης στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. και, συνεπώς, η ως άνω συνέπεια, ισχύουν, σύμφωνα με το άρθρο 379 παρ. 3 του  ν. 4412/2016, από 23.5.2017, οπότε και δημοσιεύτηκε η εκδοθείσα κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 6 του άρθρου 38 του ν. 4412/2016 57654/22.5.2017 απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης, με την οποία τέθηκε σε λειτουργία η νέα ηλεκτρονική εφαρμογή του Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ.. Εξάλλου, η μη ανάρτηση του πρωτογενούς αιτήματος στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. συνεπάγεται τη μη κανονικότητα της δαπάνης, κατά τα ειδικότερα εκτιθέμενα στη σκέψη 2.Β., ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη την ασάφεια που δημιουργήθηκε από τις τροποποιήσεις που επήλθαν σχετικώς με τη χρήση του Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. με το άρθρο 38 του ν. 4412/2016 και την καθυστέρηση έναρξης της πλήρους ισχύος του σύμφωνα και με το άρθρο 379 παρ. 3 του ίδιου νόμου, τα αρμόδια όργανα της Δ.Ε.Υ.Α. ... χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων δεν καταχώρισαν στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. το σχετικό πρωτογενές αίτημα. Τέλος, η παρατήρηση της Επιτρόπου ότι δεν επισυνάπτεται η πρόσκληση υποβολής προσφοράς ερείδεται επί εσφαλμένης προϋπόθεσης, καθόσον επισυνάπτεται η προσφορά της εταιρείας με τα έγγραφα που αφορούν στη διαπραγμάτευση που έλαβε χώρα μεταξύ της Δ.Ε.Υ.Α. ... και της προσφέρουσας, διαδικασία η οποία προϋποθέτει την προηγούμενη πρόσκλησή της από την ανωτέρω Δ.Ε.Υ.Α.. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη κανονική, αλλά αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018 τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ.(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω το Κλιμάκιο κρίνει ότι:....κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 11 του ν. 4013/2011 και της ισχύουσας, κατά τον κρίσιμο χρόνο, Π1/2380/2012 Κ.Υ.Α., δεν καταχωρήθηκε το πρωτογενές αίτημα του Νοσοκομείου για σύναψη της σύμβασης στο Μητρώο Ηλεκτρονικής Καταχώρησης Δημοσίων Συμβάσεων, όπως βασίμως προβάλλει και ο Αναπληρωτής Επίτροπος, με συνέπεια τη μη κανονικότητα της εντελλόμενης δαπάνης.Αντιθέτως, αβασίμως προβάλλεται με την πράξη επιστροφής του χρηματικού εντάλματος ότι η απόφαση περί οριστικής κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού δεν δημοσιεύθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ, σύμφωνα με το άρθρο 38 του ν. 4412/2016, δεδομένου ότι, μη δημοσιευθείσας κατά τον κρίσιμο χρόνο έκδοσης της απόφασης αυτής (1.2.2017) της προβλεπόμενης στο άρθρο 38 παρ. 6 υπουργικής απόφασης (ήδη 57654/22.5.2017 απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης, ΦΕΚ Β΄ 1781/23.5.2017), η εν λόγω υποχρέωση δημοσίευσης δεν είχε ακόμα ενεργοποιηθεί. β) Η ελεγχόμενη δαπάνη  είναι μη κανονική και για το λόγο ότι δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη με τις διατάξεις του π.δ/τος 113/2010 διαδικασία ανάληψης δημοσιονομικής υποχρέωσης για την επίμαχη δαπάνη. ...είναι δε πάγια η νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικώς με τη μη δυνατότητα ανάθεσης από το δημόσιο και τα ν.π.δ.δ. σε τρίτους υπηρεσιών που εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα του κατά κλάδο αρμόδιου προσωπικού του οικείου φορέα, όπως τα καθήκοντα αυτά περιγράφονται στις οικείες οργανικές διατάξεις...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και μη κανονική και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

“ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΦΟΓΗΣ & ΕΙΔΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΥ ΙΙ Ν. 4412/2016” ΑΔΑ: 67Φ5465ΧΘΞ-Χ46 ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΑ ΟΔΗΓΙΑ 26

Κατώτατα όρια των άρθρων 5 (Βιβλίο Ι) και 235 (Βιβλίο ΙΙ) του ν. 4412/2016 (2024-2025) 

Αποκατάσταση βλαβών:..Με αυτά τα δεδομένα, στην υπό κρίση περίπτωση, όπου ακολουθήθηκε η διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ του ν. 4412/2016 για την ανάθεση του επίμαχου έργου, δεν απαιτείτο η συγκρότηση επιτροπής διαπραγμάτευσης του έργου σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 221 παρ.8 του ίδιου νόμου. Περαιτέρω η κρινόμενη δαπάνη, αν και στηρίζεται σε σύμβαση που αναρτήθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο της εκτέλεσης των εργασιών, θεωρείται σε κάθε περίπτωση έγκυρη σύμφωνα με την ως άνω διάταξη της παρ. 3β του άρθρου 43 του ν. 4605/2019.Κατ΄ ακολουθία των ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Συµβάσεις κάτω των ορίων των άρθρων 5(ΒΙΒΛΙΟ Ι) και 235(ΒΙΒΛΙΟ ΙΙ) του ν.4412/2016 (Α’ 147)