Έλεγχος νομιμότητας  σχεδίου σύμβασης (παραχώρηση parking).(..)που αφορά στη συνεργασία μεταξύ του Δήμου ... και της ανώνυμης εταιρείας ΟΤΑ με την επωνυμία «...» (στο εξής: ....), με σκοπό την πιλοτική  αναβάθμιση και επικαιροποίηση της μηχανογραφικής οργάνωσης και λειτουργίας του υπόγειου σταθμού αυτοκινήτων της πλατείας ..., καθώς και την παραχώρηση των υπηρεσιών διαχείρισης και λειτουργίας του στη ...Με δεδομένα τα ανωτέρω το Κλιμάκιο κρίνει ότι :1) Δοθέντος ότι στο ελεγχόμενο σχέδιο δεν αποτυπώνεται αναλυτικά το κόστος των αναλαμβανόμενων εκ μέρους της ... ΑΕ υποχρεώσεων (ήτοι το κόστος παραγωγής/προμήθειας του λειτουργικού συστήματος –λογισμικό - καθώς και το κόστος διοίκησης-διαχείρισης του σταθμού για τέσσερα έτη), αλλά προκύπτει ότι αυτή θα εισπράττει 15% των συνολικών μηνιαίων εσόδων από τη λειτουργία του σταθμού, το ποσό αυτό συνιστά αμοιβή της για τις παρεχόμενες από αυτήν υπηρεσίες...Ως εκ τούτου για την ελεγχόμενη διαδικασία ανάθεσης, ενόψει του προϋπολογιζόμενου ανώτατου ποσού προσδοκώμενων εσόδων, εφαρμογή έχουν, καταρχήν, οι διατάξεις των άρθρων 1, 6 έως 29, των παραγράφων 1 έως 3 του άρθρου 33, καθώς και οι διατάξεις των άρθρων 34 έως 60 του τελευταίου αυτού νόμου (4413/2016).2) Ενόψει των σκοπών της ...., όπως προκύπτουν από το καταστατικό της, μέρος των οποίων εκτέθηκε ανωτέρω, προκύπτει ευθέως ότι μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται και σκοποί εμπορικοί (βλ. ανωτ. σκέψη IV, άρθρο 3 του....Συνεπώς, ανεξαρτήτως αν αυτοί συνάδουν με τη μορφή της ως αναπτυξιακής εταιρείας, η .... δεν δύναται να θεωρηθεί ως «οργανισμός δημοσίου δικαίου» κατά το άρθρο 3 παρ. 4 του ν.4413/2016...3) Η ...., ως αναπτυξιακή ανώνυμη εταιρεία του Δήμου ... δεν έχει, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψη IV B) εκ του νόμου ικανότητα να ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα, στην έννοια της οποίας εμπίπτει η διαχείριση και εκμετάλλευση υπογείου σταθμού αυτοκινήτων...Συνακόλουθα,  μη δυνάμενη η .... να αναλάβει νομίμως την ως άνω δραστηριότητα, δεν δύναται και να την αναθέσει σε τρίτους (υπεργολάβους ή συνεργάτες), όπως επιχειρείται με το άρθρο 12 της ελεγχόμενης σύμβασης....Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο,

Μη ανακλητέα με την ΕλΣυν.Τμ.6/526/2018,η οποία όμως αναθεωρήθηκε με την ΕλΣυνΤμ.Μειζ-Επταμ.Συνθ/903/2018 και κατ'επέκταση ανακλήθηκε και η παρούσα.

Σύμβαση παραχώρησης έργου «Ανάπτυξη, Χρηματοδότηση, Λειτουργία, Συντήρηση και Εκμετάλλευση ζεύγους Σταθμών Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών (ΣΕΑ) ... στο τμήμα 14.3 της ...»(...)Εξ άλλου, η προαναφερθείσα υποκατάσταση της παραχωρησιούχου στην από 14-11-2011 σύμβαση από τρίτο οικονομικό φορέα, ο οποίος δεν είχε μετάσχει στον διενεργηθέντα διαγωνισμό παρίσταται ως μη νόμιμη και για τον λόγο ότι αυτή έχει ως δικαιολογητικό έρεισμα την μη εκπλήρωση εκ μέρους της παραχωρησιούχου επί μακρύ χρονικό διάστημα (άνω των 8 ετών) των απορρεουσών από την ανωτέρω σύμβαση υποχρεώσεών της, γεγονός το οποίο στοιχειοθετεί λόγο καταγγελίας της εν λόγω σύμβασης από την παραχωρούσα αρχή. Συνεπώς, η ένδικη υποκατάσταση της παραχωρησιούχου, ανατρέπουσα την ισορροπία της ανωτέρω σύμβασης παραχώρησης, συνιστά ουσιώδη τροποποίηση της σύμβασης αυτής, κατά την έννοια της διατάξεως της παρ. 4 του άρθρου 51 του ν. 4413/2016 δύναται δε να διενεργηθεί μόνο κατόπιν προκηρύξεως νέας διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάθεσή της.Δέχεται την αίτηση.

Συνοπτικός οδηγός εκκαθάρισης αμοιβών πιστοποιημένων αξιολογητών-εμπειρογνωμόνων που καταβάλλονται απευθείας από τους οικείους φορείς.

Διευκρινίσεις επί της προβλεπόμενης από την παρ.2β του άρθρου 38 του ν.3986/2011 ειδικής εισφοράς 1% υπέρ ΟΑΕ. (ΑΔΑ:6ΚΣΖ465Θ1Ω-Σ9Υ)

Επισυνάπτεται γνωμοδότηση ΝΣΚ 117/2015 σύμφωνα με την οποία:

Εξαίρεση ή μη του προσωπικού που καταβάλλει την εισφορά υπέρ κλάδου ανεργίας, από την προβλεπόμενη στην παρ.2β του άρθρου 38 του Ν. 3986/2011 εισφορά 1% υπέρ ΟΑΕΔ.Από την προβλεπόμενη στην παρ.2β του άρθρου 38 του Ν. 3986/2011 ειδική εισφορά 1% υπέρ ΟΑΕΔ δεν εξαιρείται το προσωπικό που καταβάλλει την εισφορά υπέρ κλάδου ανεργίας, που προβλέπεται από την παρ.1 του άρθρου 32 του Ν.Δ. 2961/1954, όπως έχει τροποποιηθεί με την παρ.6 του άρθρου 44 του Ν. 2084/1992 και την παρ.9 του άρθρου 44 του πρώτου ως άνω νόμου, διότι η εξαίρεση αυτή αναγράφεται στην παρ.2α του άρθρου 38 του Ν. 3986/2011 και αφορά την ειδική εισφορά αλληλεγγύης για την καταπολέμηση της ανεργίας, που καθιερώνεται με την παράγραφο αυτή. (ομοφ.)

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Υπό τα δεδομένα αυτά, και ενόψει των όσων έγιναν δεκτά στην δέκατη τέταρτη σκέψη της παρούσης, δεν απεκλείετο μεν στην παρεμβαίνουσα ένωση «...– ....» να «δανεισθεί» εμπειρία από την ανωτέρω «....», την οποία (εμπειρία) η εταιρεία αυτή δεν διαθέτει αλλά την «δανείζεται» από τρίτο οικονομικό φορέα (ήτοι τις εταιρείες «....»). Συνεπώς, ο περί του αντιθέτου ισχυρισμός που προέβαλε η αιτούσα με την προδικαστική προσφυγή και επαναφέρει με την υπό κρίση αίτηση δεν πιθανολογείται σοβαρά ως βάσιμος και πρέπει να απορριφθεί. Περαιτέρω, όμως, ενόψει των γενομένων ανωτέρω δεκτών, όφειλε η παρεμβαίνουσα, επί ποινή αποκλεισμού, προς απόδειξη της ελάχιστης απαιτούμενης εμπειρίας του άρθρου 13.8 (εμπειρία σε λειτουργία και συντήρηση Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων δυναμικότητας τουλάχιστον 40.000 τόνων συμμείκτων αστικών στερεών αποβλήτων κατ’ έτος) να προσκομίσει τα προβλεπόμενα από τις παραγράφους.. δικαιολογητικά όχι μόνον για την εταιρεία «...» αλλά και για τις εταιρείες «...», οι οποίες είχαν δηλώσει ότι θα διέθεταν στην εταιρεία αυτή την δηλωθείσα από την παρεμβαίνουσα ένωση απαιτούμενη εμπειρία. Συνεπώς, ο ανωτέρω ισχυρισμός της αιτούσης πιθανολογείται σοβαρά ως βάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτός, παρέλκει δε, κατόπιν τούτου, ως αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών προβαλλομένων κατά της παρεμβαινούσης ενώσεως αιτιάσεων.

Σύμβαση παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας-Απευθείας ανάθεση από το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής στη ναυτική εταιρεία «… Ν.Ε.» της εξυπηρέτησης της δρομολογιακής γραμμής «ΡΟΔΟΣ – ΧΑΛΚΗ – ΚΑΡΠΑΘΟΣ – ΚΑΣΟΣ – ΣΗΤΕΙΑ  και επιστροφή»(...)δεν αποτελεί λειτουργικώς εξαιρετικό στάδιο, κατά τα ανωτέρω, η απευθείας ανάθεση εξυπηρέτησης δρομολογιακής γραμμής που λαμβάνει χώρα μέχρι την ολοκλήρωση ανοικτού διαγωνισμού, όταν ο τελευταίος προκηρύσσεται σε χρονικό σημείο τέτοιο, ώστε αφενός να είναι προδιαγεγραμμένη η αδυναμία έγκαιρης ολοκλήρωσής του προκειμένου να εκκινήσει η εκτέλεση των δρομολογίων από τον ανάδοχο που θα αναδειχθεί από την ανοιχτή αυτή διαδικασία, αφετέρου η χρονική εγγύτητα της διεξαγωγής της διαγωνιστικής διαδικασίας με την έναρξη παροχής της εν λόγω δημόσιας υπηρεσίας να καθιστά όλως αποτρεπτική -λόγω αδυναμίας προετοιμασίας- τη συμμετοχή στον ανοιχτό διαγωνισμό. Στην περίπτωση αυτή, η απευθείας ανάθεση αντικαθιστά την ανοιχτή διαδικασία ως μέσο διασφάλισης εξυπηρέτησης της συγκεκριμένης δρομολογιακής γραμμής και η διαγωνιστική διαδικασία αποτελεί απλώς το πρόσχημα προκειμένου να τύχει εφαρμογής η σχετική ρύθμιση (περί απευθείας ανάθεσης κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης), ήτοι προκηρύσσεται μειοδοτικός διαγωνισμός για την ανάθεση εξυπηρέτησης δρομολογιακής γραμμής, προκειμένου να επιτραπεί η απευθείας ανάθεση αυτής, κατά περιγραφή και -ως εκ τούτου- προφανή καταστρατήγηση των διατάξεων του άρθρου όγδοου του ν. 2932/2001. Κατά την άποψη που κράτησε στο Κλιμάκιο, η κρίση αυτή δεν αναιρείται ούτε στην περίπτωση που η καθυστερημένη προκήρυξη ανοιχτού διαγωνισμού για την ανάθεση της δημόσιας υπηρεσίας εξυπηρέτησης δρομολογιακής γραμμής (και, συνακόλουθα, η απευθείας ανάθεση αυτής μέχρι την ολοκλήρωσή του) οφείλεται στην αδυναμία έγκαιρης εξασφάλισης των απαιτούμενων πιστώσεων.(...)Η προκήρυξη ανοιχτού διαγωνισμού σε χρόνο που εκ προοιμίου καθιστά αναγκαία την απευθείας ανάθεση της σύμβασης συνιστά επίταση της διαπιστωμένης ήδη παθογένειας. Δοθέντος ότι το καταβαλλόμενο εν προκειμένω μίσθωμα αποτελεί αντιστάθμισμα για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας εντός μίας αγοράς όπως είναι αυτή των θαλασσίων ενδομεταφορών, η συντελούμενη κατ’ ουσίαν υποκατάσταση της απευθείας ανάθεσης στη θέση της ανοιχτής διαδικασίας, καθόσον μάλιστα δεν παρατίθενται τα στοιχεία, βάσει των οποίων υπολογίζεται το καταβαλλόμενο μίσθωμα, δεν επιτρέπει την επαλήθευση ότι με την καταβολή του τελευταίου δεν προσδίδεται πάντως οικονομικό πλεονέκτημα στον πάροχο της υπηρεσίας έναντι των λοιπών οικονομικών φορέων του κλάδου με συνέπεια την αλλοίωση των όρων του ανταγωνισμού(...)Μη νομίμως συνήφθη η από 15.7.2022 σύμβαση για την απευθείας ανάθεση 

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:απόκτηση δικαιώματος παραλαβής – διαχείρισης υγρών αποβλήτων  και καταλοίπων πλοίων που καταπλέουν στην θαλάσσια περιοχή αρμοδιότητας της …. Α.Ε.(...)ο Οργανισμός δεν αποσκοπούσε, με την επίμαχη διαδικασία,  στη  διεξαγωγή διαγωνισμού  ανάθεσης ή παραχώρησης υπηρεσίας σε έναν (μοναδικό) πάροχο αλλά στην παροχή σχετικού δικαιώματος δραστηριοποίησης σε όλους τους  φορείς που πληρούν τις κατ’ εφαρμογήν των ρυθμίσεων του άρθρου 4 του Κανονισμού 2017/352 τεθείσες ελάχιστες απαιτήσεις. Η επίμαχη διαδικασία δεν εφαρμόζεται παράλληλα ή συνδυαστικά με τις διαδικασίες ανάθεσης του ν. 4412/2016 και του ν. 4413/2016,  ανεξαρτήτως του ότι προσομοιάζει με την διαδικασία αξιολόγησης των κριτηρίων  επιλογής, που απαντώνται στους νόμους αυτούς  Εξάλλου,  στην επίμαχη διαδικασία δεν έχουν καθορισθεί κριτήρια ανάθεσης, αφού οι ενδιαφερόμενοι πάροχοι δεν αξιολογούνται βάσει της προσφερόμενης εκ μέρους τους τιμής ή  μετά από στάθμιση της σχέσης ποιότητας – τιμής των προσφορών τους.(...)Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η επίμαχη σύμβαση συνάπτεται στο πλαίσιο ειδικής διαδικασίας αδειοδότησης των φορέων που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στην παροχή των ανωτέρω  λιμενικών υπηρεσιών ... και δεν αποτελεί σύμβαση παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας, παρόλο που, εν προκειμένω, συντρέχουν στοιχεία που προσιδιάζουν σε τέτοια σύμβαση(...)Απαραδέκτως εισάγεται προς προσυμβατικό έλεγχο το σχέδιο σύμβασης 

Προγραμματικές συμβάσεις:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν σε προηγούμενη σκέψη της παρούσης (υπό ΙΙ), το Κλιμάκιο διαπιστώνει .. ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στο εν λόγω σχέδιο προγραμματικής συμβάσεως..(...)Κατ’ ακολουθία αυτών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής συμβάσεως μεταξύ του … (….) και του Δήμου …,  με αντικείμενο «τον καθαρισμό κοινόχρηστων χώρων του Δήμου και χώρων καταυλισμών των αθίγγανων».

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης και της υποκείμενης διαδικασίας για την υποπαραχώρηση του δικαιώματος χρήσης, λειτουργίας, συντήρησης και εκμετάλλευσης ενός σταθμού πολλαπλών χρήσεων, σε τμήμα του Εμπορικού Λιμένα … … Β΄ του Οργανισμού Λιμένα …(....)Συναφώς, στον βαθμό που το άρθρο 4.3 της Σύμβασης Υποπαραχώρησης προβλέπει τη δυνατότητα παραίτησης, με τη συναίνεση του υποπαραχωρησιούχου, από τον όρο του άρθρου 4.1.4 και, συνακόλουθα, την υπογραφή και εκτέλεση της Σύμβασης Υποπαραχώρησης, ακόμη και σε δασική ή αναδασωτέα έκταση της υποπαραχωρούμενης περιοχής, χωρίς προηγούμενη περιβαλλοντική αδειοδότηση, η σχετική πρόβλεψη είναι αντίθετη, προεχόντως, στο άρθρο 24 παρ. 1 του Συντάγματος. Ενόψει των ανωτέρω, η πρόβλεψη στα άρθρα 4.3 και 4.5 της Σύμβασης Υποπαραχώρησης της δυνατότητας παραίτησης του … ή του υποπαραχωρησιούχου από οποιαδήποτε αναβλητική αίρεση ή ενέργεια αποδίδεται στο άλλο μέρος, συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της Σύμβασης Παραχώρησης, καθώς η άσκηση της σχετικής δυνατότητας δύναται να παραβιάσει, κατά τις διακρίσεις που έγιναν ανωτέρω, θεμελιώδεις διατάξεις και αρχές της Οδηγίας 2014/23/ΕΕ και του άρθρου 24 του Συντάγματος.(....)Απαραδέκτως εισάγεται για έλεγχο το σχέδιο σύμβασης για την υποπαραχώρηση του δικαιώματος χρήσης, λειτουργίας, συντήρησης και εκμετάλλευσης ενός σταθμού πολλαπλών χρήσεων σε τμήμα του Εμπορικού Λιμένα … … Β΄ του Οργανισμού Λιμένα …, κατά το σκέλος με το οποίο τροποποιείται η από 15.1.2003 σύμβαση παραχώρησης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του ΟΛΚ.Παραδεκτώς εισάγεται για έλεγχο το ανωτέρω σχέδιο σύμβασης, κατά το σκέλος με το οποίο υποπαραχωρείται από το … το δικαίωμα χρήσης, λειτουργίας, συντήρησης και εκμετάλλευσης του ανωτέρω σταθμού πολλαπλών χρήσεων του Εμπορικού Λιμένα … … Β΄ στην ανώνυμη εταιρεία «… ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ». Δεν κωλύεται η υπογραφή του ανωτέρω σχεδίου σύμβασης, κατά το παραδεκτώς εισαγόμενο σκέλος του, υπό τους όρους που τίθενται στο σκεπτικό ​

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΕΝ ΜΕΡΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/991/2023.

Ζητείται η ανάκληση της 490/2022 Πράξης του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με την πράξη αυτή κρίθηκε ότι απαραδέκτως υποβλήθηκε για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου το σχέδιο σύμβασης με αντικείμενο τη χορήγηση του δικαιώματος παροχής λιμενικών υπηρεσιών (παραλαβής – διαχείρισης στερεών αποβλήτων και καταλοίπων πλοίων) στον λιμένα αρμοδιότητας της (...)Κατ’ ακολουθίαν αυτών, πρέπει κατά την ομόφωνη κρίση του Τμήματος να παραπεμφθεί η ως άνω αμφιβολία, κατά τα τρία σκέλη της, όπως αυτά εκτίθενται στις σκέψεις 97, 98 και 99 στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 337 παρ. 3 του ν. 4700/2020, σε συνδυασμό με το άρθρο 328 παρ. 6, ως εκ της μείζονος σπουδαιότητας και του γενικότερου ενδιαφέροντος των εγειρόμενων ζητημάτων, που αφορούν σε ευρεία κατηγορία συναφών συμβάσεων.  Για τους λόγους αυτούςΑναβάλλει την οριστική του κρίση επί της από 10.8.2022 προσφυγής ανάκλησης.Παραπέμπει στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου την αμφιβολία, όπως αυτή εκτίθεται στο σκεπτικό της παρούσας.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1885/2022