Εξωδικαστικός συμβιβασμός με Δήμο:..Με δεδομένα τα ανωτέρω, κρίνεται, καταρχάς, ότι οι διατάξεις του άρθρου 904 Α.Κ. περί αδικαιολόγητου πλουτισμού, επί των οποίων ερείδονται οι εκτιθέμενες στη σκέψη 3.Α.ii αγωγές του ......, που αποτέλεσαν τη βάση του ελεγχόμενου εξωδικαστικού συμβιβασμού, δεν παρέχουν νόμιμο έρεισμα για την πραγματοποίηση δαπάνης εξωδικαστικού συμβιβασμού, κατά τα αναλυτικά εκτιθέμενα στη σκέψη 2, η δε ικανοποίηση των σχετικών αξιώσεων του ...... μόνο με άσκηση αγωγής ενώπιον του καθ’ ύλην αρμοδίου δικαστηρίου δύναται να επιδιωχθεί. Περαιτέρω, από τα εκτιθέμενα στη σκέψη 3 δικαιολογητικά που προσκομίσθηκαν από το Δήμο ... – ... προς θεμελίωση των αξιώσεων αδικαιολόγητου πλουτισμού του ...... προκύπτει, όπως άλλωστε και ο ίδιος ιστορεί στις αγωγές του, ότι α) σε κανένα έργο, κύριο ή συμπληρωματικό, και σε καμία μελέτη, δεν τηρήθηκε η νόμιμη διαδικασία ανάθεσης, εκτέλεσης, παραλαβής αυτών κατά τις ισχύουσες τότε διατάξεις και β) οφειλέτης των αξιώσεων του είναι ο Δημοτικός Αθλητικός Οργανισμός ... και εν συνεχεία ο .... ... – ... (βλ. τη ... απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ... – ..., Β΄ ...), όσον αφορά τις αξιώσεις του από τις εκτιθέμενες στη σκέψη 3.Α.ii υπό στοιχείο 1 αγωγή και υπό στοιχείο 2 αγωγή κατά το μέρος που αυτή αφορά τα έργα της υπό στοιχείο 1 αγωγής (βλ. τα αναλυτικά εκτιθέμενα στις σκέψεις 3.Β και 3.Γ στοιχεία), ενώ οφειλέτης των αξιώσεων του από τις εκτιθέμενες στη σκέψη Α.ii υπό στοιχείο 3 αγωγή και υπό στοιχείο 2 αγωγή κατά το μέρος που αυτή αφορά το έργο της υπό στοιχείο 3 αγωγής είναι το Κ.Ε.Κ. .... Συνεπώς, μη νομίμως ενταλματοποιήθηκε η ελεγχόμενη δαπάνη, αφού αυτή ερείδεται σε άκυρο εξώδικο συμβιβασμό, ο οποίος δεν υποχρεώνει το Δήμο ... – ... σε παροχή. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί. 

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.7/22/2019

Εξώδικος συμβιβασμός.Κατά συνέπεια, η εντελλόμενη δαπάνη, η οποία έχει ως γενεσιουργό αιτία τον ως άνω εξώδικο συμβιβασμό δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν έχουν τηρηθεί τα, απαιτούμενα από το άρθρο 72 παρ. 1 περ. ιδ΄ του ν.3852/2010, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 6 παρ. 5 του ν.4071/2012, τυπικά, εξωτερικά στοιχεία αυτού. Εντούτοις, λαμβανομένου υπόψη, αφενός μεν ότι, ως προς τα τυπικά εξωτερικά στοιχεία (γνωμοδότηση δικηγόρου, εισήγηση οικονομικής επιτροπής, απόφαση δημοτικού συμβουλίου) του ως άνω εξώδικου συμβιβασμού, τηρήθηκε η παγίως, πριν την επελθούσα με το άρθρο 6 παρ. 5 του ν.4071/2012, νομοθετική μεταβολή, ισχύουσα ρύθμιση (αρχικό άρθρο 72 παρ. 1 περ. ιδ' του ν.3852/2010, άρθρο 103 παρ. 2 περ. η΄ του Κ.Δ.Κ.), σύμφωνα με την οποία αρμόδιο για τον εξώδικο συμβιβασμό διαφορών μέχρι 30.000,00 ευρώ ήταν το Δημοτικό Συμβούλιο, αφετέρου δε ότι η πιο πάνω κρίσιμη 81/18.4.2012 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου εκδόθηκε μόλις οκτώ (8) ημέρες μετά την ως άνω νομοθετική μεταβολή, η δε, νυν αρμόδια, Οικονομική Επιτροπή έχει εκφέρει ήδη θετική εισήγηση ως προς τον εξώδικο αυτόν συμβιβασμό, πρέπει να γίνει δεκτό ότι, εν προκειμένω, τα αρμόδια όργανα του Δήμου πεπλανημένα πλην συγγνωστώς, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης του νόμου και βλάβης των συμφερόντων αυτού, υπέλαβαν ότι αρμόδιο για να αποφασίσει για τον ως άνω δικαστικό συμβιβασμό ήταν το Δημοτικό του Συμβούλιο, η δε συγγνωστή αυτή πλάνη, στην υπό κρίση υπόθεση, συνεκτιμώντας και τη θεμελίωση, κατά τα προεκτεθέντα, της ευθύνης του Δήμου προς αποζημίωση του φερόμενου ως δικαιούχου του επίμαχου χρηματικού εντάλματος, δικαιολογεί, στη συγκεκριμένη υπόθεση, τη θεώρηση του επίμαχου χρηματικού εντάλματος.   

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ-Αποκατάσταση και ενίσχυση λειτουργίας του δικτύου στα εγγειοβελτιωτικά έργα Ν..Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση δεν έχει το κατά νόμο αναγκαίο περιεχόμενο, δοθέντος ότι:Α) κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 100 παρ. 2 (α) του ν. 3852/2010, το αντικείμενο αυτής δεν ορίζεται στο σύνολό του με σαφήνεια στο συμβατικό κείμενο, αφού οι συμβαλλόμενοι αναφέρονται γενικά και αόριστα σε «εκτέλεση εργασιών πρόληψης και αποκατάστασης ζημιών από πλημμύρες», οι οποίες δεν εξειδικεύονται σε συγκεκριμένα υποέργα, τοπικά και χρονικά προσδιοριζόμενα, που πρόκειται να εκτελεσθούν στο πλαίσιο υλοποίησης του γενικότερου έργου «Αποκατάσταση και ενίσχυση λειτουργίας του δικτύου στα εγγειοβελτιωτικά έργα Ν. ... για αποφυγή πλημμυρών λόγω των καταστροφικών πυρκαγιών». Η αοριστία αυτή επιτείνεται από την ασάφεια κατά τον προσδιορισμό της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της σύμβασης ...Β) κατά παράβαση της αρχής της ορθής δημοσιονομικής διαχείρισης, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι της κατάρτισης της επίμαχης σύμβασης προηγήθηκε η σύνταξη αναλυτικού προϋπολογισμού, έστω και κατά προσέγγιση, ώστε να προσδιοριστεί το κόστος των έργων που πρόκειται να εκτελεσθούν, με βάση το ύψος του οποίου (κόστους) προσδιορίστηκε η συνολική δαπάνη της σύμβασης και η αντίστοιχη οικονομική υποχρέωση της Περιφέρειας ..(...)Κατ’ ακολουθίαν αυτών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι συντρέχουν νόμιμοι λόγοι που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου προγραμματικής σύμβασης.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/271/2016.

Αποκατάσταση και ενίσχυση διατηρητέου κτιρίου....Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά παράβαση της παραγράφου 5 του άρθρου 100 του ν.3852/2010, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή της με την παράγραφο 10 του άρθρου 8 του ν.4071/2012, δεν περιλαμβάνεται στα συμβαλλόμενα μέρη το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού (ήδη Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού), αν και τούτο πρέπει να συμμετέχει υποχρεωτικά σε προγραμματικές συμβάσεις πολιτισμικής ανάπτυξης, που έχουν ως αντικείμενο την υλοποίηση έργων πολιτιστικού χαρακτήρα, όπως οι παρεμβάσεις σε διατηρητέα κτίρια, η ανέγερση και η λειτουργία χώρων πολιτισμικών λειτουργιών, η υποστήριξη δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων που αφορούν την επιστήμη, τα γράμματα και τις τέχνες. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας … και της Ανώτατης Σχολής … για το έργο «Αποκατάσταση και Ενίσχυση Διατηρητέου Διώροφου Κτιρίου της ...».

Προμήθεια ειδών επεξεργασίας ύδατος:..Με τα δεδομένα αυτά, παρά το γεγονός ότι τηρήθηκαν τα τυπικά -εξωτερικά στοιχεία του εξώδικου συμβιβασμού, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη διότι δεν προέκυψε κατά τρόπο αναμφισβήτητο ότι συντρέχουν  τα ουσιαστικά στοιχεία για τη σύναψή του. Ειδικότερα, για το σύνολο της προμήθειας δεν αποδείχθηκε η προσήκουσα παραλαβή των υλικών διότι δεν έχουν συνταχθεί πρωτόκολλα παραλαβής από νομίμως συγκροτηθείσα επιτροπή, η έλλειψη δε αυτή δεν μπορεί να αναπληρωθεί από τη βεβαίωση της Αντιδημάρχου που συντάχθηκε σχεδόν δύο (2) έτη μετά την έκδοση των οικείων τιμολογίων - δελτίων αποστολής. Περαιτέρω, δεν προκύπτει ανακοίνωση των αποφάσεων κατακύρωσης ή απευθείας ανάθεσης των προμηθειών, όπου αυτές υπάρχουν, ώστε να θεωρηθεί ότι ο έγγραφος τύπος των συμβάσεων έχει αποδεικτικό χαρακτήρα. Ειδικότερα, για το τμήμα της δαπάνης που αντιστοιχεί στην ανωτέρω 1η κατηγορία τιμολογίων, ναι μεν η 4768/28.3.2014 προσφορά της εταιρίας επέχει θέση γραπτής πρότασης, πλην όμως δεν αποδεικνύεται η εκπλήρωση της παροχής εκ μέρους της αφού δεν υπάρχει πρωτόκολλο οριστικής παραλαβής και, συνεπώς, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι, παρά την έλλειψη γραπτής αποδοχής εκ μέρους του Δήμου, η σύμβαση έχει εγκύρως καταρτιστεί. Επίσης, δεν επισυνάπτεται απόφαση ανάθεσης της προμήθειας. Για το τμήμα της δαπάνης που αντιστοιχεί στη 2η κατηγορία τιμολογίων, δεν επισυνάπτεται απόφαση ανάθεσης της προμήθειας. Για το τμήμα της δαπάνης που αντιστοιχεί στην 3η κατηγορία τιμολογίων, τόσο στη σύμβαση όσο και στην απόφαση ανάθεσης δεν υπάρχει αναλυτική περιγραφή του αντικειμένου των ειδών, της ποσότητας και της αξίας τους, ενώ για το ποσό των 1.646,10 ευρώ [(4.010,78 + 1.645,12) – 4.009,80 ευρώ)] δεν υπάρχει έγκυρη σύμβαση. Για το τμήμα της δαπάνης που αντιστοιχεί στην 4η κατηγορία τιμολογίου, ως  εκ του ύψους της ανατεθείσας προμήθειας δεν απαιτείτο ο έγγραφος τύπος, πλην όμως στην απόφαση ανάθεσης δεν περιγράφεται το αντικείμενο των ειδών, η ποσότητα και η αξίας τους. Συνεπώς, η έλλειψη των ανωτέρω στοιχείων καθιστά μη νόμιμη την απαίτηση της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρίας για καταβολή της αξίας της προμήθειας, που συνιστά την υποκείμενη αιτία του εξώδικου συμβιβασμού, πλήττοντας το κύρος του τελευταίου και καθιστώντας μη νόμιμη τη δαπάνη που αυτός ενσωματώνει.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί

Υπογραφή σχεδίου νομιμότητας προγραμματικής σύμβασης:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2 της παρούσας, το Τμήμα κρίνει τα εξής: Με το ήδη προστεθέν άρθρο 12 της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης εξειδικεύεται επαρκώς, σύμφωνα με το άρθρο 100 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 3852/2010, ο προϋπολογισμός της σύμβασης, καθώς προκύπτει από αυτό με σαφήνεια και λεπτομερώς ο τρόπος εξαγωγής του συνολικού ύψους αυτού. Ειδικότερα, σε αυτό αναγράφεται αναλυτικά το ποσό της ετήσιας και συνολικής επιχορήγησης κάθε συμβαλλόμενου μέρους για την εκτέλεση της προγραμματικής σύμβασης, καθ΄ όλη τη διάρκεια αυτής και παρατίθενται λεπτομερώς ανά Κ.Α. τα ετήσια έξοδα για την υλοποίησή της (λ.χ. αποδοχές μονίμων και έκτακτου καλλιτεχνικού προσωπικού, εργοδοτικές εισφορές έκτακτου καλλιτεχνικού προσωπικού, αμοιβές ηθοποιών, σκηνοθετών, σκηνογράφων, οδοιπορικά και αποζημίωση συντελεστών, έξοδα ξενοδοχείων, αμοιβές για σκηνικά και κοστούμια κ.α.), επιμεριζόμενα ανά φορέα. Συνεπώς, η πρώτη διαπιστωθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια έχει θεραπευθεί. Κατά την ειδικότερη δε γνώμη του Συμβούλου Γεωργίου Βοϊλη εν προκειμένω δεν υφίστατο καν η εν λόγω πλημμέλεια, καθόσον οι προγραμματικές συμβάσεις μεταξύ δημοσίων φορέων, ως συμβάσεις κατά κανόνα γενικού χαρακτήρα από τη φύση τους και από τον ειδικότερο σκοπό τους, δεν είναι νομικά αναγκαίο να περιέχουν αναλυτικό προϋπολογισμό γι’ αυτό άλλωστε κάτι τέτοιο δεν απαιτείται από καμία διάταξη της κείμενης νομοθεσίας περί προγραμματικών συμβάσεων χωρίς φυσικά να αποκλείεται εάν υπάρχει αυτή η δυνατότητα αρκούντος και ενός γενικού προϋπολογισμού, με συνέπεια μια προγραμματική σύμβαση χωρίς αναλυτικό προϋπολογισμό να μην καθίσταται εξ αυτού και μόνον του λόγου παράνομη. Η γνώμη όμως αυτή δεν κράτησε. Περαιτέρω, σχετικά με την ως άνω δεύτερη πλημμέλεια διαπιστώνεται ότι, ειδικώς σε ό,τι αφορά την καλλιτεχνική περίοδο 2018 – 2019, στο οικείο Παράρτημα του νέου σχεδίου σύμβασης αναφέρονται αναλυτικώς οι επιμέρους δράσεις, που καλύπτονται από την προγραμματική σύμβαση, προκύπτει, δε, κάθε λεπτομέρεια που σχετίζεται με αυτές και από το προσκομισθέν Πρόγραμμα θεατρικής περιόδου 2018/2019 με τίτλο «το Γέλιο και το Παράλογο», στο οποίο εμφαίνονται όλες οι προγραμματιζόμενες θεατρικές παραστάσεις και δρώμενα. Αντιθέτως, σε ό,τι αφορά την επόμενη καλλιτεχνική περίοδο 2019 – 2020, δεν περιλαμβάνεται στο σχέδιο σύμβασης αναλυτικό χρονοδιάγραμμα με τις δράσεις, που πρόκειται να πραγματοποιηθούν. Περαιτέρω, όμως, το άρθρο 7 της σύμβασης, που απαριθμεί λεπτομερώς τις υποχρεώσεις, που αναλαμβάνει η αιτούσα κοινωφελής επιχείρηση στο πλαίσιο αυτής καθ΄όλη τη συμβατική περίοδο (μέχρι και 31.12.2020), προβλέπει, μεταξύ άλλων, ως προελέχθη, ότι αυτή αναλαμβάνει την υποχρέωση να πραγματοποιεί τουλάχιστον τρεις (3) θεατρικές παραγωγές κατ΄ έτος, κατά τη χειμερινή και θερινή περίοδο αντίστοιχα (δύο από την Κεντρική Σκηνή και μία από την Παιδική), να απασχολεί ηθοποιούς εκ των οποίων το 80% να είναι επαγγελματίες, να πραγματοποιεί παράλληλες δράσεις απευθυνόμενες σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες κλπ. Εξ αυτού συνάγεται ότι στο κείμενο αυτής προσδιορίζεται ο ετήσιος προγραμματισμός των δράσεων, που απαρτίζουν το συμβατικό αντικείμενο και που αφορά στην υποχρέωση πραγματοποίησης με συντελεστές του ίδιου του ..., κατ΄ελάχιστον τριών παραστάσεων κατά τη χειμερινή και θερινή περίοδο, αλλά και άλλων παράλληλων δράσεων. Με δεδομένη την τελευταία αυτή συμβατική πρόβλεψη και ενόψει των προεκτεθέντων προβαλλόμενων με την αίτηση ισχυρισμών της αιτούσας, το Τμήμα κρίνει ότι πράγματι δεν είναι δυνατός, κατά την παρούσα χρονική στιγμή, ο ειδικότερος προσδιορισμός των δράσεων που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο της προγραμματικής σύμβασης κατά την καλλιτεχνική (θεατρική) περίοδο 2019-2020, η δε σχετική έλλειψη ειδικότερης αναφοράς των δράσεων που θα πραγματοποιηθούν καλύπτεται, όπως βασίμως υποστηρίζεται, από τον προαναφερόμενο, προβλεπόμενο στο άρθρο 7, έστω και με γενική αναφορά, ετήσιο προγραμματισμό. Κατόπιν αυτών και δοθέντος ότι το νέο σχέδιο σύμβασης έχει εγκριθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο της αιτούσας Κοινωφελούς Επιχείρησης, το Δημοτικό Συμβούλιο Αγρινίου και την Επιτροπή Αναπτυξιακής και Κοινωνικής Πολιτικής του Περιφερειακού Συμβουλίου ..., το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχει ουσιώδης νομική πλημμέλεια που να κωλύει την υπογραφή αυτού.Κατ΄ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 390/2018 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το δε οικείο (νέο) σχέδιο προγραμματικής σύμβασης δύναται να υπογραφεί. Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η απόδοση στην αιτούσα του κατατεθέντος για την άσκηση της αίτησης παραβόλου (άρθρο 73 παρ. 4 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 «Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο», Α΄ 52).

ΕΞΩΔΙΚΟΣ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ:Στην προκειμένη υπόθεση, η εντελλόμενη δαπάνη αφορά στην αποζημίωση των …., …. και …, λόγω ρυμοτομίας, ήτοι στην καταβολή σε αυτές της αξίας των επικειμένων σε ρυμοτο-μούμενο οικόπεδό τους, όπως η αξία αυτή προσδιορίστηκε από την αρμόδια επιτροπή εκτίμησης ακινήτων του π.δ/τος 5/1986. Η εν λόγω αποζημίωση καθορίστηκε κατόπιν εξώδικου συμβιβασμού μεταξύ των ανωτέρω ιδιοκτητριών και του Δήμου. Τα ανωτέρω επικείμενα (αμπέλι ξερικό) περιλήφθηκαν στο σχετικό διορθωτικό πίνακα του Τμήματος Πολεοδομικού Σχεδιασμού και Χωροταξίας του Δήμου, που έχει μεν εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο …, με την 79/10.3.2016 απόφασή του, πλην δεν έχει κυρωθεί από την Περιφερειάρχη Αττικής, όπως κατά τα ανωτέρω απαιτείται. Εντούτοις, ενόψει του ότι στο 267330/2017/ 16.3.2018, διευκρινιστικό της ακολουθητέας διαδικασίας διόρθωσης των πινάκων επικειμένων, έγγραφο του Τμήματος Πολεοδομικών Θεμάτων και Εφαρμογών της Περιφέρειας Αττικής προς τον Δήμο ......αναφέρεται ότι η τυχόν απαιτούμενη διόρθωση του κυρωμένου πίνακα επικειμένων της Πράξης Εφαρμογής γίνεται με ευθύνη του φορέα που προβαίνει στις αποζημιώσεις, χωρίς να επισημαίνεται περαιτέρω ότι θα πρέπει να τηρηθεί η διαδικασία κύρωσης του διορθωτικού πίνακα από την Περιφέρεια Αττικής (βλ. και το από 13.2.2018 έγγραφο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας προς την Περιφέρεια Αττικής που επισυνάπτεται στο ανωτέρω διευκρινιστικό έγγραφο και αναφέρει ότι δεν απαιτείται κύρωση του πίνακα επικειμένων από την οικεία Περιφέρεια), τα αρμόδια όργανα του Δήμου προέβησαν στις σχετικές ενέργειες όχι με πρόθεση καταστρατήγησης των ως άνω διατάξεων, αλλά με την πεποίθηση ότι ο διορθωτικός πίνακας επικειμένων δεν απαιτείτο να κυρωθεί από την Περιφερειάρχη Αττικής (βλ. Ελ. Συν. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. Στο VII Τμ. 292, 190, 119/2017).

Καταβολή αποζημίωσης σε υπαλλήλους Δήμου:..Με δεδομένα τα ανωτέρω και σε συνδυασμό με όσα αναφέρονται στη μείζονα σκέψη της παρούσας το Κλιμάκιο τούτο κρίνει τα ακόλουθα: Δοθέντος ότι εν τοις πράγμασι, απορρίφθηκε το αίτημα της φερόμενης ως δικαιούχου που διαβιβάστηκε από το Δήμο ... περί καταβολής αποζημίωσης σ’ αυτήν από το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας (βλ. και το 22615/27.5.2013 έγγραφο της Δ/νσης Κοινωνικής Προστασίας του Δήμου), πρέπει να γίνει δεκτό ότι, στην προκειμένη περίπτωση, δεν αποτέλεσαν γενιουσιουργό λόγο έκδοσης του επίμαχου τίτλου πληρωμής, συνακόλουθα έρεισμα για την καταβολή της επίμαχης αποζημίωσης οι διατάξεις της ΚΥΑ Π2/οικ.2673/2001 «Τροποποίηση και συμπλήρωση Προγραμματικών Αποφάσεων περί παροχής Κοινωνικής Προστασίας» (Β΄ 1185). Το νόμιμο έρεισμα της δαπάνης ενός χρηματικού εντάλματος πληρωμής μπορεί όμως να εξετασθεί, αυτεπαγγέλτως, στο πλαίσιο διενέργειας του προληπτικού ελέγχου, ως εκ τούτου, αντικείμενο της παρούσας διαφωνίας συνιστά σε κάθε περίπτωση η έρευνα της νομιμότητας της αιτίας έκδοσης του υπό έλεγχο τίτλου πληρωμής, όπως αυτή προκύπτει από την αιτιολογία των σχετικών διοικητικών πράξεων. Στο πλαίσιο αυτό συνεκτιμάται ότι ο Δήμος αποδέχεται, μετά την πρώτη μάλιστα ενταλματοποίηση της δαπάνης, την υπαιτιότητα των οργάνων αυτού και συγκεκριμένα την ύπαρξη βλάβης του δικτύου αποχέτευσης ακαθάρτων, την οποία είχε υποστεί το δίκτυο πριν από δεκατέσσερα (14) έτη, αναλαμβάνει δε την υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης για ζημίες που φέρεται ότι υπέστη η ιδιοκτησία της φερόμενης ως δικαιούχου του εντάλματος ένεκα της φερόμενης ως παράνομης παράλειψης των οργάνων αυτού.(...)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω η εντελλόμενη με το χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν ερείδεται επί νόμιμης αιτίας και, ως εκ τούτου, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει, όπως βάσιμα αν και με διαφορετική αιτιολογία επικαλείται η διαφωνούσα Επίτροπος, να θεωρηθεί.

Προγραμματική σύμβαση για το έργο "Αποκατάσταση, ανάδειξη, ανάπτυξη και λειτουργική επανένταξη της Δημοτικής Αγοράς.."..Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά παράβαση της παραγράφου 5 του άρθρου 100 του ν.3852/2010, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή της με την παράγραφο 10 του άρθρου 8 του ν.4071/2012, δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των συμβαλλομένων μερών στη σύμβαση το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού (ήδη Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού), το οποίο πρέπει να εγκρίνει τη σύναψη και το κείμενο του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης που θα υποβληθεί για έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο. Και τούτο, διότι το ως άνω Υπουργείο συμμετέχει υποχρεωτικά σε προγραμματικές συμβάσεις πολιτισμικής ανάπτυξης, που έχουν ως αντικείμενο την υλοποίηση έργων πολιτιστικού χαρακτήρα, όπως οι παρεμβάσεις σε διατηρητέα κτίρια και η ανάδειξη μνημείων, περίπτωση που συντρέχει εν προκειμένω.

Προγραμματική σύμβαση:Ζητείται η ανάκληση της 10/2015 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη νομική σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι εν προκειμένω δεν συντρέχουν οι εκ του νόμου τιθέμενες προϋποθέσεις για τη νόμιμη σύναψη προγραμματικής σύμβασης. Και τούτο, διότι, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη (ΙΙ), δεν προβλέπεται η εκ μέρους ΦΟ.Δ.Σ.Α., που έχει συσταθεί και παρέχει υπηρεσίες έστω και αν δεν είναι πλήρως στελεχωμένος με προσωπικό, ανάθεση με προγραμματική σύμβαση σε Δήμο της διαχείρισης στερεών αποβλήτων, για την οποία ο ίδιος είναι αρμόδιος. Ειδικότερα, ο ΦΟ.Δ.Σ.Α. Κεντρικής Μακεδονίας λειτουργεί εν τοις πράγμασι, έστω και με προσωπικό με σχέση εργασίας ορισμένου χρόνου [βλ. και την ΣΟΧ 1/2015 (με αρ. πρωτ. 8214/8.10.2015 και ΑΔΑ 7Δ140ΞΝ – ΔΦΣ) ανακοίνωση του Προέδρου του ΦΟ.Δ.Σ.Α.]  όπως αποδεικνύεται από το γεγονός ότι αυτός ήδη διαχειρίζεται τα στερεά απόβλητα της Περιφέρειάς του λειτουργώντας είτε ο ίδιος είτε κατόπιν ανάθεσης σε ιδιώτες 15 Χώρους Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων (ΧΥΤΑ στην ΠΕ ...., ....-...., Χαλκιδικής, Πιερίας κ.ά.), ενώ και τα συλλογικά του όργανα (Διοικητικό Συμβούλιο, Εκτελεστική Επιτροπή) λειτουργούν πλήρως, καθώς συνεδριάζουν και εκδίδουν αποφάσεις και εγκρίνουν προϋπολογισμό (βλ. και Απόφαση VI Τμ. 1067/2015). Κατά συνέπεια, δεν νοείται ότι νομίμως προβαίνει στη σύναψη της επίμαχης προγραμματικής σύμβασης επικαλούμενος έλλειψη προσωπικού και μάλιστα εφόσον δεν κάνει χρήση της παρεχόμενης από τις κείμενες διατάξεις δυνατότητας να προσλάβει το αναγκαίο προσωπικό έστω και με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, κρίνοντας ότι απαιτείται ένας μόνο εργαζόμενος για τη λειτουργία του συγκεκριμένου ΧΥΤΑ. Επομένως αλυσιτελώς προβάλλεται με την υπό κρίση αίτηση ότι λόγω μη ολοκλήρωσης της διαδικασίας πρόσληψης του προσωπικού, ο αιτών ΦΟ.Δ.Σ.Α. δεν είναι σε θέση να εκτελέσει τις επίμαχες υπηρεσίες. Περαιτέρω, η ανάθεση αυτή, εφόσον δεν πρόκειται περί σύνομης προγραμματικής σύμβασης, αντίκειται και στα άρθρα 22 έως 25 του π.δ. 60/2007, καθώς αποτελεί μία χωρίς τη συνδρομή των σχετικών προϋποθέσεων απευθείας ανάθεση στον ως άνω Δήμο δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών, που δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως εσωτερική συναλλαγή (in house) μεταξύ του ως άνω ΦΟ.Δ.Σ.Α. και του Δήμου ....-..... Και τούτο, διότι ο πρώτος δεν ασκεί στον αντισυμβαλλόμενό του Δήμο έλεγχο ανάλογο με αυτόν που ασκεί επί των δικών του υπηρεσιών, δεδομένου ότι ούτε έχει συστήσει τον Δήμο ούτε τον χρηματοδοτεί ούτε τον διοικεί αμέσως ή εμμέσως, συγκροτώντας έστω και εν μέρει το Δημοτικό του Συμβούλιο ή άλλα συλλογικά του όργανα, ούτε τον εποπτεύει, καθώς δεν διαθέτει τη δυνατότητα έγκρισης των αποφάσεών του. Ως εκ τούτου αβασίμως ισχυρίζεται ο αιτών ότι λόγω έλλειψης προσωπικού, δεν έχει την πραγματική δυνατότητα ανάθεσης σε τρίτον και παρακολούθησης της εκτέλεσης από αυτόν των σχετικών υπηρεσιών, δοθέντος ότι από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι προέβη σε ανάθεση της διαχείρισης άλλου ΧΥΤΑ αρμοδιότητάς του, ήτοι του ΧΥΤΑ της 2ης ΔΕ ΠΕ ....-.... με ανοικτό διαγωνισμό σε ιδιώτη (γεγονός που και ο ίδιος ο αιτών ομολογεί). Κατά τη γνώμη της Συμβούλου Κωνσταντίνας Ζώη, από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης δεν αποδεικνύεται ότι χωρίς υπαιτιότητά του ο αιτών δεν διαθέτει το απαραίτητο προσωπικό και συνεπώς μπορεί νόμιμα να αναλάβει ο δήμος ....-.... με την επίμαχη προγραμματική σύμβαση τη διαχείριση του ΧΥΤΑ Γιαννιτσών. Και τούτο διότι, ανεξαρτήτως αν οι προβλεπόμενες στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του αιτούντος θέσεις παραμένουν κατά τους ισχυρισμούς του κενές, από τις προσκομιζόμενες ανακοινώσεις πρόσληψης προσωπικού ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου προκύπτει ότι μόνο σε μία περίπτωση [απόφαση 748/2015 (ορθή επανάληψη) της Εκτελεστικής Επιτροπής και ανακοίνωση ΣΟΧ 1/2015] ζητήθηκε για το ΧΥΤΑ Γιαννιτσών προσωπικό και συγκεκριμένα για μία θέση ΠΕ Τοπογράφων Μηχανικών. Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η περιεχόμενη στο άρθρο 7 παρ. 2 του σχεδίου σύμβασης εκτίμηση της αναμενόμενης ποσότητας των απορριμμάτων, σε σχέση με την αντίστοιχη του παρελθόντος έτους, παρίσταται επαρκώς αιτιολογημένη, ενόψει του ότι, όπως αναφέρεται στην 29/27.2.2015 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ....-...., ο Δήμος Παιονίας, ο οποίος μέχρι προσφάτως εξυπηρετείτο από το ΧΥΤΑ Γιαννιτσών και κατά το έτος 2014 διέθεσε ποσότητα 1.326,660 τόνων απορριμμάτων (βλ. το χωρίς ημερομηνία έγγραφο «ΤΟΝΑΖ ΧΥΤΑ ΓΙΑΝΝΙΤΣΩΝ 2014» του αιτούντος ΦΟ.Δ.Σ.Α.), πρόκειται στο εξής να εναποθέτει τα απορρίμματά του σε άλλον ΧΥΤΑ. Επιπροσθέτως, στο ίδιο άρθρο του ελεγχόμενου σχεδίου παρατίθεται ο αναλυτικός προϋπολογισμός της σύμβασης, ο σχετικός πίνακας τεκμηρίωσης του κόστους των παρεχομένων υπηρεσιών και οι περιλαμβανόμενες στην αποζημίωση του Δήμου ....-.... επιμέρους δαπάνες. Ενόψει τούτων, ο προσδιορισμός της συμβατικής τιμής των 17 ευρώ ανά τόνο εισερχομένων απορριμμάτων αιτιολογείται επαρκώς, βασίμως δε προβάλλεται ότι η διαπιστωθείσα απόκλισή της από τη συμφωνηθείσα με τον τρίτο ιδιώτη – διαχειριστή του ΧΥΤΑ της 2ης ΔΕ ΠΕ ....-.... χαμηλότερη τιμή (15 ευρώ), οφείλεται στη διαφοροποίηση μεταξύ του επιχειρηματικού κέρδους του ιδιώτη – διαχειριστή και του βαρύνοντος το Δήμο ....-.... λειτουργικού κόστους. Επισημαίνεται, εξάλλου, ότι οι καθοριζόμενες στη 13/2013 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου της 3ης ΔΕ Νομού ....-.... τιμές (κοινά αστικά απορρίμματα: 25 ευρώ ανά τόνο, απορρίμματα επαγγελματιών ιδιωτών: 38 ευρώ ανά τόνο) αφορούν στην αποζημίωση που καταβάλλεται στον τελευταίο από τους χρήστες του ΧΥΤΑ Γιαννιτσών και όχι στην αποζημίωση που καταβάλλει ο αιτών ΦΟ.Δ.Σ.Α. σε φορέα, στον οποίο αναθέτει συμβατικώς τη διαχείριση του ΧΥΤΑ. Πάντως, το Τμήμα κρίνει ότι οι ως άνω διαπιστωθείσες με την προσβαλλόμενη πράξη πλημμέλειες δεν αφορούν σε τεχνικές κρίσεις της Διοίκησης αλλά στην πληρότητα και επάρκεια της αιτιολογίας της απόκλισης των προβλεπόμενων στην ελεγχόμενη σύμβαση σε σχέση με τα αντίστοιχα συγκριτικά στοιχεία προηγούμενων ετών (πρβλ. ΕΣ VI Tμ. 2295/2014). Συνεπώς, ο λόγος αυτός πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος. Τέλος, απορριπτέος κρίνεται ο προβληθείς ισχυρισμός περί συγγνωστής πλάνης των οργάνων του αιτούντος, διότι η συγγνωστή πλάνη ως απόρροια της αρχής της επιείκειας αποτελεί γενική αρχή, η οποία δεν μπορεί να κατισχύει διατάξεων ανώτερης τυπικής ισχύος, ιδία δε να παρακάμπτει διατάξεις του κοινοτικού δικαίου περί ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών, μόνη δε η επίκληση λόγων δημοσίου συμφέροντος δεν αρκεί για να θεωρηθεί συγγνωστή η μη τήρηση της ορθής διαδικασίας (βλ. Αποφάσεις Τμ. Μειζ. - Επταμ. Σύνθεσης 3998/2013, VI Τμήματος 3631, 2270, 27, 25/2013, 3491, 2811, 2790, 1130/2012).