ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/(Β ΔΙΑΚΟΠΩΝ) 1148/2023
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Επιδιώκεται η ανάκληση της 325/2023 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Οι αναθέτουσες αρχές επιτρέπεται, προκειμένου να επιτυγχάνεται η εκτέλεση συμβάσεων από οικονομικά υγιείς οικονομικούς φορείς, να καθορίζουν, μεταξύ άλλων, κριτήρια οικονομικής ή χρηματοοικονομικής επάρκειας, στα οποία οι υποψήφιοι οφείλουν να ανταποκρίνονται. Τέτοιο κριτήριο αποτελεί και η απαίτηση της ικανότητας ασφαλιστικής κάλυψης κατάλληλου επιπέδου έναντι επαγγελματικών κινδύνων (βλ. ιδίως άρθρα 75 παρ. 3, 80 και Μέρος Ι, Παράρτημα ΧΙΙ του Προσαρτήματος Α΄ του ν. 4412/2016, Α΄ 147, πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 2138/2020, σκ. 9), η οποία εν προκειμένω εξειδικεύεται στο άρθρο 22.Γ. της διακήρυξης του επίδικου έργου, με την απαίτηση κάθε προσφέρων να διαθέτει «σε ισχύ ασφαλιστική κάλυψη έναντι επαγγελματικού κινδύνου με ελάχιστα όρια ευθύνης 750.000 € ανά αξίωση και 1.000.000 € αθροιστικά για όλη την ασφαλιστική περίοδο». Η απαίτηση αυτή αφορά σε κριτήριο ποιοτικής επιλογής (οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια) που επηρεάζει το δικαίωμα συμμετοχής στον διαγωνισμό και ουδόλως συνδέεται με το ασφαλιστήριο συμβόλαιο που οφείλει να προσκομίσει ο οριστικός ανάδοχος του επίδικου έργου κατά την υπογραφή της σύμβασης και την εγκατάστασή του σε αυτό, βάσει των άρθρων 45ο και 46ο της Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων, όπως αβασίμως προβάλλει η προσφεύγουσα. Περαιτέρω, όπως ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο, το προσκομισθέν Νο 111971 ασφαλιστήριο συμβόλαιο δεν πληροί τις απαιτήσεις του άρθρου 22.Γ. της διακήρυξης, προεχόντως διότι εξαιρεί ρητά από τις καλύψεις του την κατασκευή έργων, που συνιστά τον κρίσιμο επαγγελματικό κίνδυνο προκειμένου για εργοληπτικές επιχειρήσεις που αναλαμβάνουν την εκτέλεση δημοσίων έργων, περιοριζόμενο σε πράξεις ή παραλείψεις κατά τη διάρκεια των - μη κρίσιμων εν προκειμένω - υπηρεσιών επίβλεψης, μελετών και σχεδιασμού των έργων που αναλαμβάνονται υπό την ιδιότητα της προσφεύγουσας ως πολιτικού μηχανικού - αρχιτέκτονα (και όχι ως εργοληπτικής επιχείρησης εγγεγραμμένης στο ΜΕΕΠ). Κατά τα λοιπά, η Νο 108598 πρόσθετη πράξη, όπως και το Νο 12145892 ασφαλιστήριο συμβόλαιο, ανεξαρτήτως του περιεχομένου τους, έχουν έναρξη ισχύος ασφάλισης μεταγενέστερη της ημερομηνίας διενέργειας του διαγωνισμού (26.7.2022) και, επομένως, δεν μπορούν να θεραπεύσουν την ως άνω πλημμέλεια. Εξάλλου, αλυσιτελώς η προσφεύγουσα υποστηρίζει ότι δεν πληροί τον όρο του άρθρου 22.Γ. της διακήρυξης ούτε το αντίστοιχο ασφαλιστήριο συμβόλαιο της έτερης διαγωνιζόμενης εταιρείας «....», προεχόντως διότι, εφόσον η τελευταία δεν κατέστη ανάδοχος, δεν διατυπώθηκε ούτε ήταν αναγκαίο να διατυπωθεί κρίση για τη νομιμότητα ή μη του συγκεκριμένου δικαιολογητικού με την προσβαλλόμενη πράξη του Κλιμακίου. Τέλος, η συγκεκριμένη πλημμέλεια, όπως ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο, είναι ουσιώδης, διότι αφορά την πλήρωση κριτηρίου επιλογής (οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια) εκ μέρους υποψήφιου οικονομικού φορέα, που έχει τεθεί επί ποινή αποκλεισμού (άρθρο 22.Γ. σε συνδυασμό με το άρθρο 4.2δ΄ της διακήρυξης).Δεν ανακαλεί την 325/2023 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.Ε/325/2023
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Αναβάθμιση και επέκταση υποδομών λυμάτων - κατασκευή δικτύων αποχέτευσης(...)κατά παράβαση του άρθρου 22.Γ της οικείας διακήρυξης, έγινε αποδεκτή η συμμετοχή στον διαγωνισμό του αναδόχου οικονομικού φορέα «…» και κρίθηκε ότι πληροί τους όρους και τις προϋποθέσεις συμμετοχής στον διαγωνισμό, δεδομένου ότι αυτός, όπως ορθά υποστηρίχθηκε με την ... γνωμοδότηση της νομικής υπηρεσίας του Δήμου Αριστοτέλη και του μειοψηφούντος μέλους της Επιτροπής Διαγωνισμού, κατά την ημέρα υποβολής της προσφοράς (26.7.2022) δεν διέθετε σε ισχύ ασφαλιστήριο συμβόλαιο, το οποίο να παρέχει «ασφαλιστική κάλυψη έναντι επαγγελματικού κινδύνου με ελάχιστα όρια ευθύνης 750.000€ ανά αξίωση και 1.000.000€ αθροιστικά για όλη την ασφαλιστική περίοδο». Και τούτο, διότι αφενός μεν το προσκομισθέν από τον ανάδοχο ... ασφαλιστικό συμβόλαιο (περίοδος κάλυψης 29.4.2022-29.4.2023) ρητά εξαιρεί από την ασφάλιση και δεν καλύπτει, μεταξύ άλλων, εργασίες κατά την περίοδο κατασκευής του έργου, καθώς και οποιαδήποτε σύμβαση ο ασφαλισμένος ενεργεί ως εργολάβος ή κατασκευαστής, με συνέπεια να εξαιρείται από το πεδίο εφαρμογής του η ελεγχόμενη σύμβαση, αφετέρου δε η ... πρόσθετη πράξη στο ... ασφαλιστικό συμβόλαιο και το ... ασφαλιστικό συμβόλαιο, ανεξαρτήτως του περιεχομένου τους, έχουν έναρξη ισχύος ασφάλισης μεταγενέστερη της 26.7.2022.Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, μεταξύ του Δήμου Αριστοτέλη και του οικονομικού φορέα «…», για την εκτέλεση του έργου με τίτλο «Αναβάθμιση και επέκταση υποδομών λυμάτων οικισμών Δήμου Αριστοτέλη Χαλκιδικής (Αντώνης Τρίτσης). Υποέργο 2: ΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ …».
ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/(Β ΔΙΑΚΟΠΩΝ) 1148/2023
ΕΣ/ΚΛ.Ε/325/2023
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι,κατά παράβαση του άρθρου 22.Γ της οικείας διακήρυξης, έγινε αποδεκτή η συμμετοχή στον διαγωνισμό του αναδόχου οικονομικού φορέα «…..» και κρίθηκε ότι πληροί τους όρους και τις προϋποθέσεις συμμετοχής στον διαγωνισμό, δεδομένου ότι αυτός, όπως ορθά υποστηρίχθηκε με την 21357/2.11.2022 γνωμοδότηση της νομικής υπηρεσίας του Δήμου Αριστοτέλη και του μειοψηφούντος μέλους της Επιτροπής Διαγωνισμού, κατά την ημέρα υποβολής της προσφοράς (26.7.2022) δεν διέθετε σε ισχύ ασφαλιστήριο συμβόλαιο, το οποίο να παρέχει «ασφαλιστική κάλυψη έναντι επαγγελματικού κινδύνου με ελάχιστα όρια ευθύνης 750.000€ ανά αξίωση και 1.000.000€ αθροιστικά για όλη την ασφαλιστική περίοδο». Και τούτο, διότι αφενός μεν το προσκομισθέν από τον ανάδοχο Νο111971 ασφαλιστικό συμβόλαιο (περίοδος κάλυψης 29.4.2022-29.4.2023) ρητά εξαιρεί από την ασφάλιση και δεν καλύπτει, μεταξύ άλλων, εργασίες κατά την περίοδο κατασκευής του έργου, καθώς και οποιαδήποτε σύμβαση ο ασφαλισμένος ενεργεί ως εργολάβος ή κατασκευαστής, με συνέπεια να εξαιρείται από το πεδίο εφαρμογής του η ελεγχόμενη σύμβαση, αφετέρου δε η Νο108598 πρόσθετη πράξη στο Νο111971 ασφαλιστικό συμβόλαιο και το Νο12145892 ασφαλιστικό συμβόλαιο, ανεξαρτήτως του περιεχομένου τους, έχουν έναρξη ισχύος ασφάλισης μεταγενέστερη της 26.7.2022. Η πλημμέλεια δε αυτή είναι ουσιώδης και κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, δεδομένου ότι εμφιλοχώρησε κατά παράβαση όρου της διακήρυξης που έχει τεθεί με ποινή αποκλεισμού (άρθρο 22.Γ σε συνδυασμό με άρθρο 4.2 δ΄) και κατά παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων.
ΕλΣυν.Τμ.6/457/2018
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-Εργασίες συντήρησης οδικού δικτύου:..ζητείται η ανάκληση της 529/2017 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Κατόπιν αυτών, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη (υπό στοιχείο ΙΙ), η πρόβλεψη στο άρθρο 22 της από 8.6.2017 διακήρυξης του εν λόγω έργου ότι «Οι … προσφέροντες πρέπει να ικανοποιούν όλα τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής. … 22.Γ. Οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια: (α) Οι οικονομικοί φορείς (ημεδαποί και αλλοδαποί) πρέπει να έχουν Κύκλο Εργασιών τελευταίας τριετίας ανά έτος μεγαλύτερο ή ίσο του 50% του προϋπολογισμού του δημοπρατούμενου έργου, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α. …» αποτελεί συμπλήρωση από την αναθέτουσα αρχή του κενού στοιχείου 22.Γ του πρότυπου τεύχους διακήρυξης, που ίσχυε εν προκειμένω (βλ. Παράρτημα Α της 182/2016 Απόφασης της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., ΦΕΚ Β΄ 4269/30.12.2016), και είναι σύμφωνη προς τα οριζόμενα στο άρθρο 75 παρ. 1 και 3 του ν. 4412/2016.Ειδικότερα, η ως άνω απαίτηση οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας που τίθεται στο άρθρο 22.Γ της συγκεκριμένης διακήρυξης αφενός μεν σχετίζεται και είναι ανάλογη με το αντικείμενο της σύμβασης, αφετέρου δε πληροί τους όρους του άρθρου 75 παρ. 3, αφού ο ετήσιος κύκλος εργασιών που επιβάλλεται δεν υπερβαίνει το διπλάσιο της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης. Επομένως, η κατά τα ανωτέρω συμπλήρωση του στοιχείου 22.Γ στην από 8.6.2017 διακήρυξης είναι νόμιμη, χωρίς να απαιτείται προς τούτο απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, κατά το άρθρο 53 παρ. 7 β΄ του ίδιου νόμου, αφού δεν πρόκειται για προσθήκη επιπλέον όρου.(..)Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει οι συνεκδικαζόμενες αιτήσεις ανάκλησης να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 529/2017 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤ.ΣΥΝΘ/1649/2020
Εκτέλεση έργου..ζητείται η αναθεώρηση της 644/2020 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Επιπλέον, η διατύπωση του σχετικού πεδίου του Μέρους IV, ενότητα Γ του Τυποποιημένου Εντύπου Υπεύθυνης Δήλωσης περί δήλωσης της τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας είναι γενική και δεν έχει υποστεί την κατάλληλη επεξεργασία, ώστε να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της συγκεκριμένης διακήρυξης. Ειδικότερα, δεν αναφέρει τα προσδιοριζόμενα στο άρθρο 22.Δ της διακήρυξης στοιχεία της κρίσιμης περιόδου αναφοράς (πενταετία) και του είδους των έργων που πρέπει οι υποψήφιοι να δηλώσουν ότι έχουν εκτελέσει κατά την περίοδο αυτή. Ως εκ τούτου, το πεδίο αυτό δεν έχει την απαιτούμενη σαφήνεια, ώστε ένας μέσος επιμελής υποψήφιος να είναι βέβαιος για την απαίτηση συμπλήρωσης του πεδίου αυτού. Η ύπαρξη ασάφειας ως προς την επίμαχη απαίτηση δήλωσης προηγούμενων έργων αποδεικνύεται, άλλωστε, από το γεγονός ότι οι μισές από της συμμετέχουσες στο διαγωνισμό εργοληπτικές επιχειρήσεις δεν συμπλήρωσαν το πεδίο αυτό. Συνεπώς, εν προκειμένω η διακήρυξη ενείχε ασάφεια ως προς την ύπαρξη ή μη υποχρέωσης των υποψηφίων να συμπληρώσουν στο δεύτερο πεδίο του Μέρους ΙV, Ενότητα Γ του Τυποποιημένου Εντύπου Υπεύθυνης Δήλωσης κατάλογο εκτελεσθέντων έργων και η αιτούσα, η οποία όπως αποδεικνύεται διέθετε την ζητούμενη εμπειρία, ευλόγως πλανήθηκε ως προς την υποχρέωση αυτή. Εξάλλου, η διαπιστωθείσα ασάφεια δεν μπορεί να αποβεί σε βάρος των υποψηφίων, καθώς το γεγονός αυτό θα ήταν αντίθετο με την αρχή της αναλογικότητας, που κατά το άρθρο 18 του ν. 4412/2016 διαπνέει τη διενέργεια των διαγωνιστικών διαδικασιών για την ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων. Ως εκ τούτου, προς άρση της ασάφειας που η ίδια δημιούργησε, η αναθέτουσα αρχή νομίμως κάλεσε κατ’ άρθρο 102 του ν. 4412/2016 την αιτούσα, η οποία άλλωστε κάλυπτε τον σχετικό όρο τεχνικής ικανότητας, να συμπληρώσει το ανωτέρω πεδίο του Τυποποιημένου Εντύπου Υπεύθυνης Δήλωσης.Απορρίπτει την αίτηση αναθεώρησης
ΕλΣυν.Κλ.4/85/2016
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα: α) Αβασίμως προβάλλεται από την Επίτροπο ότι το προσκομισθέν ασφαλιστήριο συμβόλαιο δεν πληροί τους όρους που τίθενται από τη διακήρυξη και τη σύμβαση για το λόγο ότι στις γενικές πληροφορίες ασφαλιστηρίου στην επωνυμία της συμβαλλόμενης εταιρείας εμφανίζεται αυτή ως εταιρεία καθαρισμού κτιρίων, δεδομένου ότι στους Ειδικούς Όρους του ασφαλιστηρίου συμβολαίου , αναφορικά με τη δραστηριότητα του ασφαλισμένου που ασφαλίζεται, πέρα από την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας, ρητά αναφέρεται ότι αυτή περιλαμβάνει, και μία σειρά άλλων επαγγελματικών δραστηριοτήτων, μεταξύ των οποίων και την «Παροχή υπηρεσιών τεχνικού χαρακτήρα»,..(..)αβασίμως προβάλλεται από την Επίτροπο ότι αποτελεί πλημμέλεια του προσκομιζόμενου ασφαλιστήριου συμβολαίου το γεγονός ότι η περιγραφή της κάλυψης που περιγράφεται στους Ειδικούς Όρους είναι σε ξενόγλωσση γραφή,(..)Αβασίμως προβάλλεται από την Επίτροπο ότι στο προσκομισθέν ασφαλιστήριο συμβόλαιο δεν περιλαμβάνονται ως ασφαλισμένη ομάδα οι τρίτοι έναντι της ασφαλιστικής εταιρείας και της ασφαλισμένης εταιρείας (ασφάλιση υπέρ τρίτων), καθόσον από το περιεχόμενο του ως άνω ασφαλιστηρίου συμβολαίουπροκύπτει ότι καλύπτονται από αυτό για συμβάντα και τρίτα πρόσωπα έναντι των δύο αντισυμβαλλομένων(..)με δεδομένο ότι κατά ρητή πρόβλεψη της διακήρυξης η ασφάλιση θα πρέπει να καλύπτει ολόκληρο το χρόνο που προβλέπεται από τη σύμβαση , μη νομίμως προσκομίστηκε το ασφαλιστήριο συμβόλαιο, το οποίο κάλυπτε το χρονικό διάστημα ασφάλισης από 1.1.2015 έως 31.12.2015, με συνέπεια να μην καλύπτεται ασφαλιστικά το χρονικό διάστημα από 1.1.2016 έως 29.2.2016 της σύμβασης.(..)το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου ενήργησαν, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης της ανωτέρω διάταξης της διακήρυξης περί της χρονικής διάρκειας της ασφάλισης (συγγνωστή πλάνη)
ΑΕΠΠ/1130/2018
Η προσφεύγουσα ζητεί με την προδικαστική προσφυγή της να ακυρωθεί η απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, η οποία έκανε δεκτή την τεχνική προσφορά της παρεμβαίνουσας σε διαγωνισμό για την ανάδειξη αναδόχου παροχής υπηρεσιών ασφάλειας αερομεταφορών στον Κρατικό Αερολιμένα Ηρακλείου «Ν. Καζαντζάκης» για τα έτη 2019, 2020 και 2021. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά υπηρεσίες ασφάλειας αερομεταφορών με συνολικό προϋπολογισμό 10.226.960,00€ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ). Η προσφυγή στηρίζεται στο ότι η παρεμβαίνουσα δεν υπέβαλε το απαιτούμενο ασφαλιστήριο συμβόλαιο εργοδοτικής αστικής ευθύνης στην ηλεκτρονική της προσφορά, κάτι που σύμφωνα με τους όρους της Διακήρυξης οδηγεί σε υποχρεωτική απόρριψή της.
ΑΕΠΠ/437/2020
Με τις προδικαστικές προσφυγές, οι προσφεύγουσες επιδιώκουν την ακύρωση των αποφάσεων που απορρίπτουν τις προσφορές τους στον διαγωνισμό με αντικείμενο «Υπηρεσίες Επισκευής και συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων κτιρίου». Η πρώτη προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι τα απορρίπτοντα κριτήρια (ανεπάρκεια πεδίου εφαρμογής πιστοποιητικού και έλλειψη μετάφρασης πτυχίου) ήταν εσφαλμένα, ενώ η δεύτερη προσφεύγουσα αντικρούει τους λόγους απόρριψης της προσφοράς της (ανεπαρκής ανάλυση κόστους και ασφαλιστήριο συμβόλαιο). Και οι δύο ζητούν τη διατήρηση του ενδιαφέροντός τους να αναλάβουν την εκτέλεση της σύμβασης, η οποία έχει προϋπολογισμένη αξία 162.096,77 € χωρίς ΦΠΑ.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/83/2019
Προμήθεια υγρών καυσίμων και λιπαντικών (...)Mε τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψη ΙΙ), η 6/16.1.2019 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής είναι μη νόμιμη, διότι με αυτή έγινε μερική κατακύρωση της ομάδας 20, πλην του είδους 18, στην εταιρεία Δ…..., κατά παράβαση των άρθρων 16 και 22 της διακήρυξης και της 1/16.2.2018 μελέτης του διαγωνισμού, που, σε συμφωνία με τις προαναφερθείσες διατάξεις του ν. 4412/2016, προβλέπουν την κατάθεση ενιαίας προσφοράς και την ενιαία αξιολόγηση και κατακύρωση για το σύνολο των ειδών της εν λόγω ομάδας. Εξάλλου, σύμφωνα με όσα έχουν ήδη κριθεί με την 412/2018 πράξη του παρόντος Κλιμακίου, οι τεχνικές προσφορές των εταιρειών …….και….. για την ομάδα 20 του διαγωνισμού έπρεπε να απορριφθούν στο σύνολό τους, διότι δεν πληρούσαν, ως προς τα είδη 18 και 4 αντίστοιχα, την απαίτηση της διακήρυξης για προσφορά συνθετικού λιπαντικού.
ΑΕΠΠ/215/2021
Η προσφεύγουσα εταιρεία αιτείται την ακύρωση ποιοτικών κριτηρίων επιλογής της διακήρυξης, συγκεκριμένα: α) του όρου 2.2.4.1 για την καταλληλότητα άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας (απαίτηση 3 συμβάσεων σε νοσοκομεία τελευταίας τριετίας με ελάχιστη απασχόληση προσωπικού), β) του όρου 2.2.5 για οικονομική επάρκεια (απαίτηση κύκλου εργασιών 200% του προϋπολογισμού και ασφαλιστήριο 2 εκ. €), γ) του όρου 2.2.6 για τεχνική ικανότητα (παρόμοιος με 2.2.4). Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά υπηρεσίες καθαριότητας στο Νοσοκομείο ****, με ετήσιο προϋπολογισμό 1.101.142,90 € και απαιτούμενη ετήσια εργασία 130.390 ωρών από 61 άτομα. Οι όροι κρίθηκαν δυσανάλογοι και νοθευτικοί του ανταγωνισμού, ιδιαίτερα κατά των ΜΜΕ.
ΕλΣυν/Τμ.7/141/2006
Ομαδική ασφάλιση μαθητών Νηπιαγωγείων - Δημοτικών Σχολείων - Γυμνασίων - Λυκείων και ΤΕΕ από Δήμο.Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη καθόσον δεν προβλέπεται μεταξύ των περιοριστικώς απαριθμούμενων περιπτώσεων της παρ. 13 του άρθρου 9 του ν.2623/1998 η δυνατότητα του Δήμου να ασφαλίζει τους μαθητές των σχολείων της εδαφικής του περιφέρειας. Περαιτέρω, δεν καθιδρύεται νόμιμος λόγος ευθύνης του Δήμου να αποκαταστήσει τη ζημία των μαθητών από τους αναφερόμενους στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο κινδύνους. Σε κάθε περίπτωση δε, οι κίνδυνοι αυτοί δεν μπορούν άνευ ετέρου να αποδοθούν σε παράνομη πράξη ή παράλειψη των οργάνων του κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, ώστε να θεμελιώσουν αδικοπρακτική του ευθύνη καθόσον η επίβλεψη των μαθητών κατά το χρόνο που αυτοί βρίσκονται στους σχολικούς χώρους δεν ανάγεται στη λειτουργική δραστηριότητα των οργάνων του Δήμου αλλά των οργάνων (δασκάλων, καθηγητών) της κεντρικής διοικήσεως (Υπουργείου Παιδείας).